Cầu siêu: Cách giúp hương linh bớt khổ đau, người sống thêm phước lành

Cầu siêu là một nghi thức tâm linh được tổ chức ở nhiều ngôi chùa trên cả nước, giúp gia tiên tiền tổ, người thân đã mất được thoát khổ theo lời Phật dạy. Đây là cơ hội để con cháu thực hành tâm hiếu hạnh, cứu khổ cho ông bà, cha mẹ, quyến thuộc nhiều đời.

Vậy cầu siêu là gì? Mời quý vị tìm hiểu về lợi ích của việc cầu siêu và những yếu tố để việc cầu siêu được thành tựu, giúp người đã khuất được bớt khổ, sinh về cảnh giới an lành; người còn sống được tăng phước trong bài viết dưới đây!

Cầu siêu là gì?

“Cầu” là tâm mong cầu, đối tượng là tâm của chúng ta; còn chữ “siêu thoát” là dành cho đối tượng ở bên ngoài, đó là cảnh giới hương linh, ngạ quỷ. Cầu siêu là tâm mong cầu đến cảnh giới hương linh, ngạ quỷ, mong cầu cho người chết được siêu thoát – tức là được thoát khỏi những cảnh khổ mà họ đang mang.

Để cầu siêu cho hương linh, chúng ta cần có công đức, làm phận sự phục vụ Nhân dân, Phật tử đến lễ Phật, tu học và làm các việc thiện nơi Tam Bảo để sinh ra phước báu; từ đó hồi hướng đến cho các hương linh. Phước báu đó không chỉ giúp hương linh thoát khỏi cảnh khổ, mà còn giúp chúng ta thoát khỏi những khổ đau trong cuộc đời. Như trong kinh Vu Lan Bồn có ghi: Mẹ của Tôn giả Mục Kiều Liên là bà Thanh Đề. Do bất kính và bôi nhọ chúng Tăng nên sau khi mất, bà bị đọa làm ngạ quỷ. Thấy mẹ chịu khổ đói, Ngài Mục Kiều Liên dâng cơm lên mẹ nhưng cơm đến tay bà hóa thành than hồng, không thể ăn được. Đau lòng, Ngài về bạch lại với Phật. Đức Phật chỉ dạy đợi ngày chư Tăng tự tứ sau ba tháng an cư cúng dường tứ sự lên Tăng chúng để hồi hướng phước lành cho mẹ thoát khổ. Tôn giả Mục Kiều Liên vâng lời Phật dạy, thiết lễ vật cúng dường Đức Phật và chư Tăng. Nhờ phước lành này, mẹ Ngài cùng nhiều ngạ quỷ khác được siêu thoát, sinh lên cõi trời.

Lợi ích của việc cầu siêu

1. Đối với hương linh

Tạo công đức trong lễ cầu siêu, lấy công đức phước báo đó hồi hướng cho gia tiên, tiền tổ trong cõi ngạ quỷ thì gia tiên tiền tổ được phước để tiêu trừ nghiệp chướng, bớt khổ và hạnh phúc hơn. Điều này được Đức Phật dạy trong rất nhiều bài kinh như Kinh Vu Lan Bồn, Chuyện Ngạ Quỷ Ngoại Bức Tường, Chuyện Tiểu Chủ Ngân Khố,... 

Các hương linh sẽ có thể được “siêu” lên, từ cõi thấp, ở trạng thái rất đau khổ lên cảnh giới cao hơn; ví dụ như đáng ra phải ở địa ngục ngàn vạn năm thì được giảm nhẹ xuống chỉ còn trong địa ngục vài trăm, vài chục năm. Nếu nhẹ hơn có thể được ra khỏi địa ngục, tái sinh lên cõi ngạ quỷ hoặc súc sinh. Hoặc nhẹ hơn nữa thì có thể được tái sinh từ ngạ quỷ lên làm người hay chư Thiên,...

Trong bài kinh Tôn Giả Xá Lợi Phất Cứu Mẹ Tiền Kiếp có ghi lại rằng, Ngài Xá Lợi Phất gặp một nữ ngạ quỷ trần truồng, xấu xí, gầy guộc, thân thể nổi gân, phải ăn phân và chất thải dơ dáy,... Nữ ngạ quỷ này là mẹ của Ngài trong kiếp thứ 5 về trước. Bà xin Ngài cúng dường Phật cùng Tăng chúng để hồi hướng cho bà, giúp bà được giải thoát khỏi cảnh khổ đang mang.

Sau đó, vua Bình Sa cúng dường cho Ngài 4 am thất, Ngài lại đem cúng dường Tăng chúng khắp thế gian do Đức Phật làm thượng thủ và hồi hướng công đức ấy đến nữ ngạ quỷ kia. Nữ ngạ quỷ hưởng các lợi lạc này, liền được tái sanh lên thiên giới làm thiên nữ với đầy đủ mọi thứ cần dùng, đồ ăn thức uống áo quần xiêm y, cùng dung sắc chói sáng lung linh.

Qua bài kinh, chúng ta hiểu được lời Đức Phật dạy về cách cứu độ người thân đã mất trong cõi hương linh, ngạ quỷ. Cầu siêu hương linh là đúng Pháp, đúng lời Đức Phật dạy và mang lại lợi ích chân thật.

2. Đối với người cầu siêu

Được phước từ tâm cứu độ

Trong kinh Địa Tạng Bổn Nguyện ghi rằng: “Như có người nam cùng người nữ nào trong lúc sanh tiền không tu tạo phước lành mà lại gây lấy những tội ác, sau khi người này mạng chung, hàng thân quyến kẻ lớn người nhỏ vì người chết ấy mà tu tạo phước lợi, làm tất cả việc về Thánh đạo; thời trong bảy phần công đức, người chết nhờ đặng một phần, còn sáu phần công đức thuộc về người thân quyến hiện lo tu tạo đó”.

Khi làm phước hồi hướng cho người thân của mình thì chúng ta được phần công đức lớn. Cho nên, cầu siêu cho người mất sẽ sinh phước báu cho người sống. Đó là nhân quả của lòng thương mến, của sự cứu độ, giúp đỡ người mất khiến họ bớt khổ. Như vậy, quả phúc của người cứu độ cũng được tăng trưởng.

Cứu độ các chúng hữu duyên và được chuyển nghiệp khổ

Các loài ngạ quỷ có duyên là sống nhờ sự bố thí của chúng ta. Cho nên, nếu chúng ta làm các việc phước thiện nơi Tam Bảo, hồi hướng cho chúng thì chúng có thể thọ nhận được.

Đồng thời, cũng có những hương linh có oán đối làm chúng ta gặp những việc bất như ý như trong kinh Từ Bi Thủy Sám Pháp kể rằng: Trên đầu gối Ngộ Đạt Quốc Sư mọc một mụn ghẻ tựa như mặt người, đau nhức khôn xiết, các danh y đều bó tay. Sau đó, Ngài đã tìm đến nhà sư trên núi Cửu Lũng và được chỉ cho lấy nước suối ở dưới núi để rửa. Khi vừa bụm nước lên, mụn ghẻ bỗng cất tiếng, tự xưng là Tiều Thố, kể lại chuyện bị Ngài xử oan từ mười kiếp trước nên luôn ôm hận chờ dịp báo thù, nay nhân lúc Ngài khởi tâm danh lợi, tổn giảm giới đức mới có cơ hội báo oán như vậy. 

Nếu cầu siêu cho hương linh, thực hành các việc thiện nơi Tam Bảo, hồi hướng phước, sám hối, tụng kinh cầu siêu cho họ nghe,... thì có thể họ được siêu thoát và đồng thời cũng chuyển hóa được những nghiệp khổ của chính chúng ta. Điều này được Đức Phật dạy trong bài kinh Chuyện Nữ Ngạ Quỷ Matta: Tại thành Xá-vệ, một địa chủ có hai vợ: Matta – người không tin Phật Pháp, nóng giận, ghen tỵ và Tissa – người hiền lành, có đức tin, thường thỉnh chư Tăng về thọ trai. Vì ganh ghét, Matta nhiều lần làm điều ác với Tissa. Do ác nghiệp đó nên khi chết, Matta bị đọa làm ngạ quỷ, thân thể tiều tụy, hôi hám, trần truồng, luôn chịu khổ sở.

Một hôm Matta hiện về cầu cứu Tissa, bà kể rõ nguyên nhân những quả báo mình đang chịu chính là do ác nghiệp, ghen tỵ và keo kiệt tạo ra khi còn sống. Nghe vậy, Tissa thương xót, liền cúng dường tám vị Tỳ-kheo và hồi hướng công đức cho Matta. Nhờ năng lực phước báu ấy, Matta lập tức thoát thân ngạ quỷ, tái sinh làm thiên nữ, dung mạo rực rỡ, hưởng phước lạc cõi trời.

Các yếu tố để việc cầu siêu cho hương linh được thành tựu

Để cầu siêu được thành tựu, chúng ta nên hiểu về các yếu tố giúp việc làm các việc thiện nơi Tam Bảo sinh ra phước báu lớn. Điều này phụ thuộc vào ba yếu tố: người nhận thí, vật thí và tâm của người bố thí, cúng dường. Chúng ta phải làm sao để có đầy đủ sáu phần phước báu ở trong bài Kinh Bố Thí Và Cúng Dường Như Pháp (Tăng Chi Bộ III, phẩm Chư thiên, phần Bố thí), Đức Phật đã dạy: Một thí vật gồm có sáu phần, trong đó ba phần thuộc về người nhận thí, còn ba phần thuộc về vật thí và tâm người bố thí, cúng dường. 

1. Người nhận thí

Trong bài kinh Bố Thí Và Cúng Dường Như Pháp có đoạn: “Những người nhận phẩm vật bố thí, đã được ly tham hay đang thực hành hạnh ly tham; đã được ly sân hay đang thực hành hạnh ly sân; đã được ly si hay đang thực hành hạnh ly si. Đây là ba phần của người nhận phẩm vật bố thí”.

Để được phước báu lớn, người nhận thí phải là người tu tập phạm hạnh hoặc là một tập thể Tăng (Tăng đoàn). Phước báu sinh ra khi dâng cúng cho những người như vậy là loại phước báu giác ngộ để hồi hướng cho hương linh được siêu thoát. Còn nếu người nhận thí là những người ngoài đạo Phật, tu theo tà kiến, không hiểu về nhân quả thì không sinh ra phước báu để cầu siêu được cho các hương linh.

Năng lực tu tập của Tăng đoàn phụ thuộc vào số lượng và chất lượng. Nếu làm các việc thiện ở nơi có số lượng chư Tăng lớn, chất lượng của chư Tăng tu tập phạm hạnh, trì giới tinh nghiêm thì phước báu sinh ra lớn. Còn nếu làm các việc thiện ở nơi chư Tăng phạm hạnh nhưng số lượng chư Tăng nhỏ thì phước báu sinh ra nhỏ. Nếu chư Tăng ở đó không tu hành phạm hạnh, buông lung phóng dật, phạm giới thì phước báu sinh ra rất nhỏ.

Như trong kinh Chuyện Tiểu Chủ Ngân Khố có kể: Một phú ông ở Ba-la-nại do keo kiệt, không tin Tam Bảo, chết bị đọa làm ngạ quỷ đói khát. Con gái ông là A-nu-la phát tâm cúng dường các Bà-la-môn để hồi hướng, nhưng không sinh ra công đức, phúc báu để hồi hướng cho ông. Ngạ quỷ gặp vua A-xà-thế, bày tỏ nỗi khổ và chỉ rõ duy nhất cúng dường Đức Phật và Tăng chúng mới có công đức hồi hướng cho mình. Vua liền thỉnh Đức Phật và chư Tăng, tự tay dâng cúng và hồi hướng phước báu ấy cho ngạ quỷ. Nhờ đó, ngạ quỷ thoát khổ, sinh lên cõi trời, trở thành vị thần oai lực.

2. Tâm của người bố thí

Yếu tố thứ hai giúp sinh phước báu để việc cầu siêu được thành tựu là tâm tịnh tín của người dâng cúng. Người bố thí, cúng dường phải là người giác ngộ nhân quả, mong cầu hạnh phúc và có tâm cung kính Tăng chúng. Người này luôn mong muốn Tăng đoàn được đầy đủ phương tiện để hoằng Pháp và tu tập.

Người giác ngộ như vậy sẽ được hoan hỷ trước khi bố thí, cúng dường; tâm cũng được tịnh tín đối với Tam Bảo trong khi bố thí, cúng dường – tức là hoàn toàn thanh tịnh đối với chư Tăng. Chúng ta hoàn toàn giác ngộ với sự việc làm thiện nơi Tam Bảo của mình, biết rõ phần bố thí, cúng dường đó là nhiều hay ít và có tác dụng gì. Khi bố thí, cúng dường, chúng ta phải có mong muốn thanh cao là mưu cầu về hạnh phúc, mong nguyện cho Phật Pháp trụ mãi ở thế gian, chúng sinh được giác ngộ. Đó là tâm tịnh tín đối với Phật – Pháp – Tăng trong khi bố thí, cúng dường.

Giác ngộ như vậy rồi, sau khi làm các việc thiện nơi Tam Bảo, tâm của chúng ta cũng được hoan hỷ vì thấy mình vừa mới làm được một công đức, mình được nương tựa Tam Bảo và được cứu khổ từ nơi Tam Bảo.

Với những nguồn tâm hoan hỷ, thanh tịnh, kính tín như vậy, chúng ta sẽ được phước báu lớn.

3. Vật thí

Thứ nhất, phải lựa chọn vật thí phù hợp với việc tu tập, hoằng Pháp của chư Tăng. Ví dụ như chúng ta dâng lên đầy đủ tứ sự: vật thực, y áo, giường tọa và nơi tu tập cho chư Tăng.

Thứ hai, phước báu phát sinh từ vật phẩm dâng cúng còn phụ thuộc vào số lượng tịnh tài, tịnh vật. Như trong bài kinh Ngạ Quỷ Ngoại Bức Tường, Kinh tạng Nam truyền – Tiểu bộ kinh tập 3 có kể câu chuyện về vua Bình Sa cúng dường tứ sự đến Đức Phật và Thánh chúng. Với công đức to lớn đó, ông hồi hướng cho tất cả chúng ngạ quỷ và họ được sinh thiên. Như vậy, khi cúng dường đến Tăng đoàn có công đức với lượng cúng dường lớn thì phước báu sinh ra để hồi hướng đến cho chúng sinh rất lớn.

Hướng dẫn làm lễ cầu siêu tại chùa Ba Vàng

Thể theo lời thỉnh cầu của Phật tử, Nhân dân có mong muốn siêu độ các hương linh, chùa Ba Vàng có tổ chức lễ cầu siêu trực tiếp và trực tuyến.

Mời quý vị tìm hiểu hướng dẫn đăng ký tham gia lễ cầu siêu cho người mất ở chùa Ba Vàng: tại đây.

Lễ cầu siêu được tổ chức vào ngày 14, 29 (tháng thiếu) hoặc 30 âm lịch hàng tháng. Sau khi đăng ký cầu siêu, mời quý vị tu tập nghi thức làm lễ tại nhà trước khi tham dự lễ cầu siêu: tại đây.

Qua những chia sẻ của Cô Phạm Thị Yến (Pháp danh Tâm Chiếu Hoàn Quán), mong rằng quý đạo hữu sẽ biết cách cầu siêu theo lời Đức Phật dạy để người đã khuất bớt khổ, người sống được phước báu, hạnh phúc, an vui.

Xem thêm các bài:

• Hướng dẫn đăng ký tham gia trai đàn chẩn tế chùa Ba Vàng
• Cõi ngạ quỷ là gì và họ tác động tới con người thế nào?
• Cách báo hiếu cha mẹ trọn vẹn - Dù cha mẹ còn sống hay đã khuất
• Sai lầm khi đốt vàng mã – Hướng dẫn cách giúp người âm bớt khổ
• Cúng dường Tam Bảo: Được phước về sức khỏe, tài sản, danh vị nhiều đời
• Nghi thức cúng lễ: hàng ngày, tuần thất, 49, 100 ngày dành cho gia đình tự làm lễ (Người mất là nhân dân Phật tử)
• Nghi thức cúng lễ: hàng ngày, tuần thất, 49, 100 ngày dành cho gia đình tự làm lễ (Người mất là Phật tử câu lạc bộ Cúc Vàng đang/đã bạch bài phát nguyện 49 ngày)