Vu Lan – Tháng đại phúc: Cơ hội quý báu để báo đền ân đức sinh thành

Mỗi dịp lễ Vu Lan về, những người con lại dâng trào cảm xúc đặc biệt về hai đấng sinh thành. Người còn cha mẹ thì cầu mong cho cha mẹ khỏe mạnh, bình an. Người không còn cha mẹ thì vô cùng tiếc thương, cảm thấy mình chưa báo hiếu được trọn vẹn. 

Lễ Vu Lan báo hiếu vào tháng 7 âm lịch hàng năm, hay còn gọi là tháng đại phúc - chính là cơ hội quý báu không thể bỏ lỡ, để chúng ta thực hành hạnh hiếu, đền đáp công ơn của cha mẹ, ông bà, tổ tiên, dẫu họ còn ở đời hay đã khuất. 

Để hiểu về lễ Vu Lan và các cách báo hiếu cha mẹ, mời quý vị cùng đọc bài viết dưới đây!

Lễ Vu lan là gì?

Vu Lan bắt nguồn từ tiếng Phạn là Ullambana, phiên âm là Vu Lan Bồn, dịch ra chữ Hán là “giải đảo huyền”.

Từ “giải đảo huyền” có nghĩa là hóa giải tội bị treo ngược. Từ “treo ngược” đại diện cho sự khổ trong địa ngục. Tức là khi chúng sinh hết kiếp ở cõi người, có thể đọa vào địa ngục nếu mắc phải tội nặng và phải chịu tra tấn, đánh đập rất khổ sở. Như trong kinh Địa Tạng Bổn Nguyện, Ngài Địa Tạng Bồ tát nói về tội báo trong chốn địa ngục: “Hoặc có địa ngục kéo lưỡi người tội ra mà cho trâu cày trên đó, hoặc có địa ngục moi tim người tội để cho Quỷ Dạ Xoa ăn, hoặc có địa ngục vạc dầu sôi sùng sục nấu thân người tội, hoặc có địa ngục đốt cột đồng cháy đỏ rồi bắt người tội ôm lấy.

Hoặc có địa ngục từng bựng lửa lớn bay tấp vào người tội, hoặc có địa ngục toàn cả thuần là băng giá, hoặc có địa ngục đầy vô hạn đồ phân tiểu, hoặc có địa ngục lao gai chông sắt, hoặc có địa ngục đâm nhiều giáo lửa”.

Do đó, ý nghĩa lễ Vu Lan là lễ giải đảo huyền, là cứu khổ nạn treo ngược, hay nói chung là cứu khổ trong địa ngục cho những chúng sinh bị đọa ở đó. Và từ “Vu Lan” cũng có nghĩa là báo hiếu, con cháu sẽ báo hiếu cha mẹ, tiên tổ nhân lễ Vu Lan.

Nguồn gốc của lễ Vu Lan báo hiếu

Trong kinh Vu Lan Bồn có ghi lại câu chuyện: Thời Đức Phật tại thế, trong Tăng đoàn có Ngài Mục Kiều Liên là đệ tử thần thông bậc nhất của Phật. Ngài có một người mẹ đã mất tên là Thanh Đề. Sau khi đắc thần thông, Ngài dùng thiên nhãn soi khắp thế gian, tìm xem mẹ đang ở nơi nào. Ngài thấy bà bị đọa sinh làm một ngạ quỷ, bụng to như cái trống, cổ nhỏ như cái kim, khổ và đói khát vô cùng. 

Tuy Ngài là người có thần thông cao siêu, có thể biến chiếc lá đang xanh thành chiếc lá vàng úa trong một sát na, có thể dạy đệ tử của mình hút dính tảng đá to hơn ngôi nhà, khiến tảng đá bay quanh thành Vương Xá ba vòng,... nhưng cũng không thể giúp mẹ hết đói, dù đã dùng hết sức thần thông của mình. 

Bà Thanh Đề không thể ăn được bát cơm mà Ngài dâng biếu, cứ đưa cơm lên miệng là bát cơm cháy rực lên như than hồng vì ác nghiệp của bà. Do kiếp trước, bà là người bủn xẻn, chưa từng biết giúp đỡ, bố thí, cúng dường cho ai; lại không tin Tam Bảo, phỉ báng, mắng đuổi, làm nhục chư Tăng nên phải chịu quả báo đói khổ.

Đức Phật dạy Ngài Mục Kiều Liên chờ đến tháng 7 âm lịch, vào ngày chư Tăng tự tứ, kết thúc 3 tháng an cư kiết hạ, Ngài cúng dường chúng Tăng thì sẽ được phước báu cực kỳ thù thắng hồi hướng cho mẹ. Phước báu hồi hướng ấy có thể cứu được bà Thanh Đề thoát kiếp ngạ quỷ, sinh về Thiên Cung. Bởi trong 3 tháng này, chư Tăng thúc liễm thân tâm, trau dồi giới đức, hòa hợp, tinh tấn tu hành nên tạo ra công đức rất lớn.

“Rằm tháng Bảy là ngày Tự tứ

Mười phương Tăng đều dự lễ này 

Phải toan sắm sửa chớ-chầy

Thức ăn trăm món, trái cây năm màu

Lại phải sắm giường, nằm nệm lót

Cùng thau, bồn, đèn đuốc, nhang dầu

Món ăn tinh, sạch báu mầu

Đựng trong bình bát Vọng-cầu kính dâng

Chư Đại-đức mười phương thọ thực

Trong bảy đời sẽ đặng siêu thăng

Lại thêm cha mẹ hiện tiền

Đặng nhờ phước lực tiêu khiên ách nàn”

(Trích kinh Vu Lan Bồn)

Vâng theo lời Đức Thế Tôn, Ngài Mục Kiều Liên đã trình bày sự việc với bà con quyến thuộc, nội ngoại hai bên gia tộc vốn rất giàu có; và họ đã hùn góp ngân khoản, mua sắm cả mười mấy chiếc xe lương thực, thực phẩm các loại, tổ chức một cuộc cúng dường lớn đến chư Tăng hai ngôi đại tự trong ngày mãn hạ. Đại thí chủ Tỳ-xá-khư (Visākhā), ông trưởng giả tiểu Cấp Cô Độc, đức vua Ba-tư-nặc (Pāsenadi), cư sĩ Citta cùng một số đại phú gia, thương gia khác trong kinh thành, nghe vậy, họ hoan hỷ hùn góp mấy ngàn tấm y và bát cùng vật dụng phụ tùy liên hệ cho cuộc lễ thêm phần trang trọng, hỷ mãn. Nhờ công đức phước báu này mà mẹ Ngài và rất nhiều ngạ quỷ được sinh Thiên.

“Mục Liên mẫu cũng trong ngày ấy 

Kiếp khổ về ngạ quỷ được tan 

Mục Liên bạch với Phật rằng 

Mẹ con nhờ sức Thánh Tăng khỏi nàn

Lại cũng nhờ oai thần Tam Bảo

Bằng chẳng thì nạn khổ khó ra”

(Trích kinh Vu Lan Bồn)

Cho nên, mùa Vu Lan có ý nghĩa giúp chúng ta cứu khổ cho cha mẹ, gia tiên trong cõi địa ngục, ngạ quỷ được thoát khổ. Ngày lễ Vu Lan chính là dịp để chúng ta báo hiếu cha mẹ, tiên tổ.

Tháng Vu Lan báo hiếu nên làm gì để báo hiếu cha mẹ?

Nếu trong tháng Vu Lan, những người con biết làm theo lời Đức Phật dạy, dựa trên lý nhân quả - nghiệp báo thì sẽ báo hiếu cha mẹ được trọn vẹn nhất, mang lại lợi ích cho cha mẹ nhiều đời, nhiều kiếp. 

– Đối với cha mẹ đã khuất: Chúng ta có thể làm các việc phước thiện nơi Tam Bảo để hồi hướng đến cha mẹ đã quá vãng như lời Đức Phật dạy trong bài kinh Vu Lan Bồn. Nhờ đó, cha mẹ quá vãng được bớt khổ, sinh lên cảnh giới cao hơn.

– Đối với cha mẹ còn sống, chúng ta nên:

+ Không để cha mẹ phải lo lắng, buồn phiền.

+ Quan tâm, chăm lo cho cha mẹ.

+ Dẫn dắt cha mẹ biết đến Phật Pháp: Giúp cha mẹ có lòng tin vào chân lý, quy y Tam Bảo, thọ trì 5 giới và thực hành việc thiện,...

Để tìm hiểu chi tiết cách báo hiếu cha mẹ như lời Đức Phật dạy, xin mời quý vị truy cập ấn vào bài viết sau: Cách báo hiếu cha mẹ trọn vẹn nhất

Trên đây là những chia sẻ ý nghĩa về ngày lễ Vu Lan báo hiếu của Cô Phạm Thị Yến (Pháp danh Tâm Chiếu Hoàn Quán). Lễ Vu Lan không chỉ là dịp nhắc nhở chúng ta tri ân và báo hiếu, mà còn là cơ hội để gieo trồng những hạt giống thiện lành, hồi hướng phước báu đến cha mẹ hiện tiền và quá vãng.

Việc báo hiếu cha mẹ là việc làm cao quý, mang lại phước lành lớn lao, giúp cha mẹ được bình an, mạnh khỏe khi còn tại thế và siêu thoát an lạc khi đã khuất bóng. Mong rằng, không chỉ riêng ngày Vu Lan, mà quý vị hãy coi ngày nào cũng là ngày báo hiếu cha mẹ, để thường nhắc nhở bản thân phải biết hiếu dưỡng ông bà, cha mẹ; hiếu kính với gia tiên tiền tổ.

Các bài xem thêm:

• Tổng hợp những bài hát Vu Lan báo hiếu cha mẹ xúc động và ý nghĩa nhất
• Những câu nói hay về đạo làm con khiến bạn phải suy ngẫm
• Câu chuyện “Hoa hồng tặng mẹ” và những bài học đầy ý nghĩa về đạo hiếu