Đệ tử cuối cùng của Đức Phật – Tu Bạt Đà La: Từ du sĩ ngoại đạo đến Thánh quả

Du sĩ ngoại đạo Tu Bạt Đà La (Subhadda) suốt một đời nắm giữ đức tin kiên định vào Thần linh – đấng Phạm Thiên, được vua chúa và dân chúng tôn kính. Nhưng rồi, sau nhiều lễ tế tự với bao nhiêu chúng sinh bị giết, mà người dân vẫn đau khổ, điêu linh, ông tỉnh ngộ và dần mất niềm tin vào đấng Phạm Thiên. Cuối cùng, trong thời khắc Đức Phật sắp nhập diệt, ông tìm đến Ngài và thấy được lời giải đáp cho mọi nghi hoặc trong lòng ông. Vì vậy, ông đã phát nguyện quy y, xuất gia theo Phật và chứng Thánh quả.

Mời quý vị cùng tìm hiểu về du sĩ ngoại đạo Tu Bạt Đà La được Đức Phật thế độ trước khi Ngài nhập Niết bàn trong bài viết dưới đây!

Ngoại đạo Tu Bạt Đà La – Vị Bà la môn tối cao

Du sĩ ngoại đạo Tu Bạt Đà La là một Bà la môn tối cao, dù đã 120 tuổi nhưng tướng mạo của ông vẫn phi thường và trẻ đẹp. Ông là một người thông minh đa trí, tinh thông lễ bái và thông đạt sách luận Vệ Đà. Ông được người dân trong vùng, thậm chí vua chúa kính nể. 

Thời đó, dân chúng có niềm tin rằng, chỉ có Bà la môn tối cao như Tu Bạt Đà La mới có thể ban phước cho họ; và nếu gặp sự khổ, đó là do Thần linh trách phạt. Cho nên, dân chúng thường đến xin ông Tu Bạt Đà La làm lễ tế tự, giúp mình thoát khỏi cảnh điêu linh.

Mỗi khi làm lễ tế tự, du sĩ ngoại đạo Tu Bạt Đà La cùng người dân sẽ cúng tế Thần linh nào là dê, bò, cừu, ngựa,... với mong muốn đấng tối cao sẽ thương xót, giúp cho dân làng được thoát khổ và giàu có.

Sự hoài nghi về đấng Thần linh trong tâm trí Tu Bạt Đà La

Vào một buổi đêm tịch mịch – sau lễ tế Thần linh, Bà la môn Tu Bạt Đà La bắt đầu nảy lên một loạt suy ngẫm. Và ông nhận ra rằng, đức tin thuần khiết luôn cháy rực trong ông đang dần nguội lạnh.

Ông trăn trở, liệu ông có thật sự là con của đấng Phạm Thiên? Suốt bao nhiêu năm, ông luôn nắm giữ một thứ vũ khí sắc bén nhất – đó là niềm tin. Ông tin đấng Brahma luôn che chở và kết nối với ông trong từng hơi thở. Nhưng giờ đây, ông nhận ra rằng, trong lòng ông vẫn còn nhiều điều không lý giải được.

Những thắc mắc trong ông không ngừng nảy sinh. Các bậc thầy đạo sư nổi tiếng như Ngài Phú-la Ca-diếp, Mạc-già-lê Cù-xá-lợi, A-kỳ-đa Kỳ-xá-khâm-bà-la, Bà-phù-đà Ca-chiên-nê, Tán-nhã-di Tỳ-la-phê-phất, Ni-kiền-tử và ngay cả Bà la môn của ông, mỗi người theo một quan điểm khác nhau. Ông không biết ai mới là người đi con đường đúng.

Dù là một Bà la môn đệ nhất và được vua quan, dân chúng tôn thờ, nhưng ông vẫn không thấu suốt được đâu là nguyên nhân của mọi khổ đau và việc ông làm sẽ đi đến đâu. Nhiều năm qua, sau mỗi cuộc tế lễ, đọng lại trong ông chỉ là âm thanh của sự chết chóc và điều đó làm cho đức tin vào đấng Phạm Thiên trong ông ngày càng nguội lạnh.

Một hôm, sau khi kết thúc buổi lễ tế tự, có người đến báo tin cho ông Tu Bạt Đà La rằng, một người dân sau khi làm lễ, trên đường trở về bị lăn từ vách núi xuống vực, vẫn chưa tìm thấy và mong ông tìm cách cứu giúp. Ông Tu Bạt Đà La cảm thấy mọi thứ dường như rơi vào bế tắc, bất lực; mà đấng Phạm Thiên cũng không thể cứu giúp được. Giờ đây, những nghi lễ cúng tế và kinh điển Vệ Đà thực sự không còn đủ để khỏa lấp sự lo lắng và bất an này nữa. Và ông đã quyết định đi tìm cho được lời giải đáp.

Tu Bạt Đà La được Đức Phật thế độ trước giờ nhập Niết bàn

Vào thời khắc sắp nhập Niết bàn, Thế Tôn chỉ dạy Tôn giả A Nan đi báo tin với dân Mạt La Câu Thi Na rằng: "Này các Bà Tất Sá (Vàsetthà), đêm nay, vào canh cuối cùng, Như Lai sẽ diệt độ. Này Bà Tất Sá, các ông hãy đến. Này Bà Tất Sá, các ông hãy đến. Về sau chớ có hối hận: Như Lai đã diệt độ tại làng vườn chúng ta mà chúng ta không được chiêm ngưỡng Như Lai".

Khi nghe được tin Đức Thế Tôn sắp nhập diệt, ông Tu Bạt Đà La giật mình suy ngẫm, Như Lai chính là Đức Phật Thích Ca – bậc được cả thế gian tôn kính. Trước đây, ông từng nghe các du sĩ ngoại đạo, niên cao, lạp lớn, sư trưởng và đệ tử nói rằng: Như Lai, Ứng Cúng, Chánh Biến Tri xuất hiện ra đời thật là hy hữu, cũng như hoa Ưu đàm bao năm mới nở một lần. Tuy không phải là đệ tử trong giáo Pháp của Như Lai, nhưng ông Tu Bạt Đà La từ lâu đã nghe danh và một lòng tôn kính Ngài.

Hôm nay, Đức Thế Tôn ở trong rừng Sala, đúng lúc ông Tu Bạt Đà La vẫn còn điều nghi ngờ. Vì vậy, ông quyết định đến thỉnh vấn Đức Phật. Ông nghĩ, nếu Đức Phật giải quyết được sự ngờ vực của ông thì quả thật, Ngài chính là bậc Nhất Thiết Chủng Trí.

Ông Tu Bạt Đà La đến nơi Phật và thưa thỉnh Tôn giả A Nan, xin được yết kiến Đức Thế Tôn, bởi ông tin Ngài có thể thuyết Pháp giải nghi cho những nghi vấn của ông. Tuy nhiên, cả hai lần thưa thỉnh, Tôn giả A Nan đều từ chối vì sợ làm phiền nhiễu Đức Phật, lúc này Ngài đang rất mệt.

Đến lần thứ ba, Tôn giả A Nan vẫn từ chối, nhưng Đức Phật chỉ dạy Tôn giả A Nan cho phép ông Tu Bạt Đà La được vào gặp, vì ông sẽ nhanh chóng hiểu được những điều Đức Thế Tôn thuyết giảng.

Khi vào gặp, ông Tu Bạt Đà La quỳ xuống bên chân Đức Phật, tán thán trí tuệ và đức hạnh của Ngài. Sau đó, ông bạch hỏi Đức Thế Tôn rằng, trong các vị hội chủ, giáo trưởng, sư trưởng giáo hội có tiếng tốt, có danh vọng, khai tổ giáo phái, được quần chúng tôn sùng, như các ngài Phú-la Ca-diếp, Mạc-già-lê Cù-xá-lợi, A-kỳ-đa Kỳ-xá-khâm-bà-la, Bà-phù-đà Ca-chiên-nê, Tán-nhã-di Tỳ-la-phê-phất, Ni-kiền-tử… ai là người đạt đạo và đã giác ngộ.

Đức Thế Tôn dạy rằng những điều đó không quan trọng, chỉ là những chuyện vô ích và phù phiếm. Biết hay không biết cũng không thể giúp ông thoát khỏi phiền não, khổ đau. Sau đó, Đức Phật thuyết cho ông về con đường thoát khổ – đó là Bát Thánh đạo và bất cứ giáo Pháp nào có Bát Thánh đạo thì nơi đó sẽ có những vị Sa-môn chứng quả.

Nghe được lời dạy ấy, ông Tu Bạt Đà La bừng tỉnh. Ông tán thán Pháp của Như Lai thật vi diệu, như người dựng đứng lại những gì bị quăng ngã, phơi bày ra những điều bị che kín, chỉ đường cho người lạc hướng, đem đèn sáng vào trong bóng tối để ai có mắt có thể thấy sắc.

Ngay sau đó, ông liền phát nguyện quy y Tam Bảo, xuất gia và thọ đại giới. Đức Thế Tôn chấp thuận. Nhưng Ngài dạy rằng, trước kia, ông tu hành theo ngoại đạo nên theo Pháp và Luật của Như Lai, người muốn xuất gia và thọ đại giới thì phải sống biệt trú bốn tháng, sau đó mới được Tăng già xem xét. Và Đức Phật liền chỉ dạy Tôn giả A Nan xuất gia cho Tu Bạt Đà La. Như vậy, Tu Bạt Đà La chính là vị đệ tử cuối cùng được Như Lai thế độ.

Như trong kinh Đức Phật Tế Độ Ngoại Đạo Trước Giờ Niết Bàn (thuộc kinh Đại Bát Niết Bàn) đã ghi lại rằng: “Và du sĩ ngoại đạo Tu Bạt Đà La được xuất gia, được thọ đại giới với Thế Tôn. Thọ đại giới không bao lâu, đại đức Tu Bạt Đà La ở một mình, an tịnh, không phóng dật, tinh tấn, sống nhiệt tâm, cần mẫn. Và không bao lâu, vị này chứng được mục đích tối cao mà con cháu các lương gia đã xuất gia, từ bỏ gia đình, sống không gia đình hướng đến. Đó là vô thượng cứu cánh Phạm hạnh, ngay trong hiện tại, tự giác chứng và an trú. Vị ấy biết: Sanh đã tận, phạm hạnh đã thành, những gì nên làm đã làm, sau đời này sẽ không có đời sống khác nữa. Và đại đức Tu Bạt Đà La trở thành một A-la-hán nữa”.

Lòng từ bi vô lượng của Đức Thế Tôn

Dù sắp nhập Niết bàn, Đức Thế Tôn vẫn độ sinh đến giây phút cuối cùng, đem lại hạnh phúc giải thoát cho chúng sinh trong cõi luân hồi. Ngài đã độ cho du sĩ ngoại đạo làm đệ tử cuối cùng của Ngài, mang lại lợi ích cho ông chứng đắc Thánh quả A-la-hán.

Như vậy, học theo duyên của Đức Thế Tôn – Ngài đã chuyển bánh xe Pháp đến giây phút cuối cùng, chúng ta nên thực hành hạnh nguyện Bồ đề, tinh tấn chuyển tải Phật Pháp đến mọi người.

Trên đây là chia sẻ của Cô Phạm Thị Yến (Pháp danh Tâm Chiếu Hoàn Quán) – Chủ nhiệm CLB Cúc Vàng - Tập Tu Lục Hòa về Tôn giả Tu Bạt Đà La – đệ tử cuối cùng được Đức Phật thế độ trước khi nhập Niết bàn. Mong rằng, qua bài viết này, chúng ta hiểu hơn và khởi tâm tri ân tới lòng từ bi vô lượng của Đức Phật; từ đó, sẽ tinh tấn học và thực hành lời Phật dạy, chuyển tải Phật Pháp đến nhiều người để mọi người được bớt khổ, an vui.

Chúc quý vị an lạc!

Các bài nên xem:

• Lòng từ bi vô lượng của Đức Phật khi thọ nhận món nấm độc trước lúc nhập Niết bàn

• Cuộc đời Ngài Đại Ca Diếp đầu đà đệ nhất: Mang phúc lành cho chúng sinh

• Angulimala là ai? Hành trình kỳ diệu từ tướng cướp thành Thánh nhân