Hướng dẫn mâm cúng tất niên bài bản giúp năm mới bình an, may mắn

Cúng tất niên là lễ cúng ngày cuối năm để đền ơn tổ tiên phù hộ cho gia đình trong một năm qua. Đây là nét đẹp văn hóa, thể hiện tâm hiếu thuận của người Việt.

Bài viết sau đây sẽ hướng dẫn cúng tất niên đơn giản, dễ thực hiện mà vẫn bài bản, giúp cho gia chủ được nhiều phúc lộc trong năm mới.

Cúng tất niên bắt đầu từ ngày nào?

Lễ cúng tất niên thường vào ngày 30 tháng Chạp hay 29 tháng Chạp (nếu là năm thiếu).

Chuẩn bị mâm cúng tất niên

Mâm cúng tất niên nên chuẩn bị 3 lễ:

+ Cúng Phật: Sắm đủ hoặc sắm tùy duyên các loại: Hương, hoa, trà, quả, thực (xôi, chè hoặc bát cơm trắng).

+ Cúng chư Thiên, Thần linh: Sắm lễ như cúng Phật.

+ Cúng hương linh, gia tiên: 

Sắm đủ hoặc tùy duyên: Hoa, quả, một mâm cơm (chay: rau, củ, quả; hoặc nếu là mâm cơm mặn thì chỉ nên có thịt tịnh nhục: thịt của chúng sinh đã chết, nhưng không do tự tay giết hoặc xui người khác giết hại).

Lưu ý:

– Hương: Tùy duyên dùng hương cây, hương trầm,… hoặc không có hương thì dùng tâm hương.

– Hoa: Các loài hoa có hương thơm (không kiêng về tên hoa và số lượng).

– Trà: Nước trà tỏa hương. Nếu không có nước trà thì có thể cúng bằng nước trắng.

– Quả: Số lượng tùy ý không kiêng kỵ 2 quả hay 4 quả,… và nên có loại quả chín thọ thực được.

Mâm cúng tất niên cuối năm

Mâm cúng tất niên cuối năm

Bài cúng tất niên

Dưới đây là nghi thức cúng được biên soạn dành cho 2 trường hợp:

(1) Trường hợp không tụng kinh: Văn khấn cúng tất niên 

(2) Trường hợp có tụng kinh: Nghi thức cúng tất niên

Một số lưu ý quan trọng khi cúng tất niên

  • Khi làm mâm cúng tất niên, chúng ta nên cúng mời gia tiên tiền tổ, thân bằng quyến thuộc trong các kiếp trước nữa; chứ không chỉ gia tiên của một kiếp này. Việc cúng cho gia tiên nhiều kiếp giúp tâm hiếu của chúng ta tăng trưởng. Như trong kinh Chuyện Ngạ Quỷ Ngoại Bức Tường (Tiểu bộ kinh - Tập 3, Ngạ Quỷ Sự, Phẩm Con Rắn) có ghi lại rằng, người thân, họ hàng của vua Bình Sa cách đây 184 kiếp đang ở trong cõi ngạ quỷ rất đói khổ, họ theo vua mong được làm phước cho. Đức Phật đã dạy vua Bình Sa cúng dường Tam Bảo để hồi hướng phước cho các chúng quỷ. Khi đó, xuất hiện nhiều ao sen cho chúng ngạ quỷ tắm rửa; thực phẩm, các đồ thiên y, thiên cung, sàng tọa, khăn phù và đồ trang sức khiến chúng hoan hỷ hưởng thọ.
  • Về mâm cúng tất niên, không nên sát hại chúng sinh để làm đồ cúng. Như trong kinh Địa Tạng Bổn Nguyện, Phẩm thứ bảy: Lợi Ích Cả Kẻ Còn Người Mất, Đức Phật có dạy: “Những chúng sanh trong cõi Diêm Phù, sau khi cha mẹ hay người thân quyến chết, nếu có thể làm chay cúng dường, chí tâm cầu khẩn thời những người như thế, kẻ còn lẫn người mất đều đặng lợi ích cả”.

Mỗi món, chỉ cần bày vừa phải ra đĩa/bát nhỏ, (không cần nhiều). Bởi hương linh thọ thực bằng hương (hương thơm tỏa ra), mà hương thơm thì rất nhiều. Ví dụ, có 1 quả thị, 100 người ngửi không khác 1 người ngửi. Cũng vậy, đồ cúng tuy ít nhưng có thể mời được rất nhiều gia tiên về thọ thực. Trong Đại tập 98 - Bộ Tỳ Đàm X có viết về việc thọ hưởng bằng hương thơm của chúng ngạ quỷ: “Ăn mùi hương, trung ấm cõi Dục, lấy mùi hương làm thức ăn…” (thân trung ấm chính là thân nối tiếp giữa kiếp trước với kiếp sau - có thể gọi là hương linh, ngạ quỷ).

Mâm cúng thanh tịnh không có vật thực do sát hại chúng sinh

Mâm cúng thanh tịnh không có vật thực do sát hại chúng sinh

3. Tâm khi cúng lễ

Chúng ta nên dùng ba tâm kính Phật, trọng Thần, hiếu nghĩa với tổ tiên. Biết ơn Phật đã ban bố chỉ dạy pháp diệt khổ cho chúng sinh. Biết ơn và tôn trọng các vị chư Thiên, Thiện Thần đã ủng hộ cho mình làm các việc thiện. Biết ơn tổ tiên, cha mẹ đã sinh thành dưỡng dục chúng ta, đã tạo duyên cho chúng ta có họ hàng anh em, con cái. Khi cúng lễ với nguồn tâm này, thì gia đình sẽ được gia tăng phúc báu và cảm ứng được với thế giới tâm linh.

4. Tùy duyên có/không dùng pháp khí: chuông, mõ, khánh.

5. Không nên đốt tiền vàng, mã, giấy sớ trong lễ cúng tất niên.

>>> Tìm hiểu tại sao không nên đốt vàng mã Tại đây!

6. Nên tạo không khí quây quần, ấm cúng khi cúng lễ tất niên. Tức là các thành viên nên có mặt ở nhà đầy đủ, cố gắng cả gia đình cùng cúng lễ và mời gia tiên. Như vậy, hương linh cũng thấy được sự ấm cúng đó. Việc này cũng giúp những người trong gia đình cảm nhận về tình thương.

Cả gia đình nên cùng nhau cúng lễ tất niên

Cả gia đình nên cùng nhau cúng lễ tất niên

Nếu sống xa quê, xa nhà hoặc vì nhân duyên mà chỉ có một mình trong dịp Tết thì chúng ta cũng nên làm cơm cúng tất niên đơn giản, nếu không có bàn thờ thì đặt trên bàn, không có hương cũng có thể khấn được; các cụ theo tâm của chúng ta mà về được. Như trong bài kinh Chuyện Tiểu Chủ Ngân Khố (Tiểu bộ kinh - Tập 3, Ngạ Quỷ Sự, Phẩm Ubbarì), có một ông tiểu chủ ngân khố  từ trần, sinh vào loài ngạ quỷ. Khi người con gái của ông là A-nu-la khấn mời ông về để hưởng phúc phần từ sự cúng lễ của cô; ông đã bay qua không gian, đi đến nơi con gái ông đang sống. 

----

Trên đây là những hướng dẫn của Phật tử Phạm Thị Yến (Tâm Chiếu Hoàn Quán) - Chủ nhiệm CLB Cúc Vàng - Tập Tu Lục Hòa về lễ cúng tất niên theo đạo Phật. Xin chúc quý vị thực hành và được nhiều phúc lộc trong năm mới!

Ngoài ra, quý vị có thể đăng ký tham gia CLB Cúc Vàng để được hướng dẫn tu tập và thực hành các nghi thức tâm linh, nghi lễ đúng chuẩn đạo Phật, mang lại phúc lộc cho bản thân và gia đình: ĐĂNG KÝ ĐẠO TRÀNG TRỢ GIÚP, HƯỚNG DẪN TU TẬP.

Các bài nên xem:

-
aa
+
18,703 lượt xem
10/01/2024

Bình luận (29)

Phản hồi cho Hủy bỏ

  1. Quản trị trang

    28/06/2024
    Quản trị trang và Chủ sở hữu Website Phạm Thị Yến tuyên bố nghiêm cấm và miễn trừ trách nhiệm đối với mọi bình luận, hình ảnh liên quan đến:
    - Chủ quyền của đất nước;
    - Các vấn đề về chính trị;
    - Các phát ngôn cho mục đích hoặc có dấu hiệu chống lại Đảng, Nhà nước, chia rẽ và gây mất đoàn kết dân tộc, đoàn kết tôn giáo;
    - Vi phạm hoặc có dấu hiệu vi phạm chính sách, pháp luật của Nhà nước và thuần phong, mỹ tục của dân tộc.
    Cho mục đích trên, chúng tôi tuyên bố có quyền xóa, gỡ bỏ hoặc thực hiện bất kỳ biện pháp nào thuộc quyền của Quản trị trang và Chủ sở hữu; và tố cáo với cơ quan chức năng hoặc thực hiện các biện pháp pháp lý cần thiết để ngăn chặn, xử lý các hành vi vi phạm hoặc hành vi có dấu hiệu vi phạm nêu trên.
  2. T
    T

    Trương thị lương

    12/04/2023

    Con xin thành kính tri ân Tam Bảo, tri ân công đức của Cô ạ

  3. N
    N

    Ngô Minh Thư

    25/02/2023

    Xin tri ân lời chỉ dạy của Cô ạ.

  4. L
    L

    Le thi tham

    18/02/2023

    Con xin tri ân Cô ạ

  5. P
    P

    Phạm Hiền

    18/02/2023

    Cô hướng dẫn bài rất dễ thực hành nghi lễ

  6. N
    N

    Nguyen Mao

    18/02/2023

    Nghi thức cúng lễ đầy đủ và rất dễ hiểu, dễ làm và mang lại nhiều lợi ích cho người thực hành. Mình xin phép BQT được lưu lại bài cúng để dùng ạ