Đề mục quán giúp tăng thượng tâm, tăng thượng trí
1. Quán chiếu nhận biết tâm đạo của mình
- Quán chiếu nhận biết tâm mình có ít hay nhiều lòng thương xót mọi người, mong muốn cho mọi người giác hiểu về nhân quả, tu tập chuyển hóa khi làm phận sự.
2. Quán chiếu nhận biết về tâm thuộc về bậc trí của mình
- Quán chiếu về sự quyết tâm dũng mãnh vượt qua các sự cản trở về việc tu tập, hành thiện của mình.
3. Quán chiếu nhận biết về “tâm trưởng lão” của mình
- Quán chiếu sự thực hành Phật Pháp qua việc:
+ Sự tự giác nhận lỗi và hoan hỷ khi được chỉ lỗi của mình có hay chưa? Nhiều hay ít?
+ Khi chỉ lỗi cho người, có dựa vào chính Pháp, dựa vào quy định lục hòa để chỉ lỗi không?
+ Chỉ lỗi với tâm thân ái, mong muốn cho người tốt đẹp lên hay không?
4. Quán chiếu nhận biết về sự đoan chính của mình
- Mình đã bỏ được điều ác nào?
- Điều ác nào chưa bỏ, chưa dứt trừ được tận nguồn cơn của nó?
5. Quán chiếu về “tâm Sa-môn” của mình
- Quán chiếu xem hiện tại tâm mình còn tham lam về những gì?
- Quán chiếu xem mình vọng ngữ, ngộ nhận về mình những gì qua những việc tỏ ra cao đạo?
6. Quán chiếu về “tâm Tỳ-kheo” của mình
- Quán chiếu tâm tinh tấn phá trừ tham ngũ dục của mình.
- Sự nhanh nhạy dùng trí quán để phá trừ bất thiện tâm như thế nào?
7. Quán chiếu sự hiền minh của mình
- Quán chiếu tâm chấp công lao của mình.
- Quán chiếu tâm phân biệt rồi sinh yêu - ghét của mình.
8. Quán chiếu tâm mình có đạo được ít hay nhiều
- Quán tâm mình qua sự giúp đỡ, cứu độ có còn phân biệt thân sơ nhiều hay ít?
- Quán xem tâm ác hại những người làm cho mình bất như ý, ác hại những người chưa hiểu đạo, người không tu theo mình thế nào?
- Quán chiếu tâm mình xem có chánh niệm trong việc ứng dụng, thực hành Phật Pháp của mình hay không?
---------
Kinh Phật Hàng Phục Bà La Môn Tát Giá Ni Kiền
Thuở xưa, có một ông trưởng lão Bà-la-môn tên Tát-giá-ni-kiền, thông minh tài giỏi vào bậc nhất trong nước. Ông có năm trăm người đệ tử thường xuyên theo học. Ông do vậy cống cao tự đại xem thiên hạ không ra gì. Ông thường lấy lá sắt mỏng quấn quanh bụng, người ta thấy lạ hỏi, ông đáp:
- Tôi sợ trí tuệ tràn ra ngoài nên mới làm như thế!
Một hôm, ông nghe có Phật ra đời, việc hóa đạo hết sức thành công, nên sinh tâm đố kỵ, ngủ nghỉ không yên, ông nói với các đệ tử:
- Ta nghe Sa môn Cù Đàm tự xưng là Phật, nay ta sẽ đến đó hỏi những việc sâu xa vi diệu, khiến ông ta bối rối không biết đường trả lời.
Nói xong, ông cùng chúng đệ tử đến tinh xá Kỳ-hoàn, đứng ở ngoài cổng. Từ xa, trông thấy từ dung Thế Tôn rực rỡ uy nghiêm như vầng mặt trời mới mọc, ông bỗng sinh tâm hoan hỉ xen lẫn kính sợ, liền rẽ đám đông đi thẳng đến trước Phật làm lễ. Đức Phật bảo ông ngồi. Ngồi xong, ông thưa với Phật rằng:
- Cái gì gọi là đạo? Điều gì gọi là trí? Sao gọi là trưởng lão? Sao gọi là đoan chính? Sao gọi là Sa-môn? Sao gọi là Tỳ-kheo? Sao gọi là hiển minh? Sao gọi là có đạo? Sao gọi vâng giữ giới? Nếu như Ngài trả lời được, tôi nguyện làm đệ tử.
Bấy giờ, đức Thế Tôn xét theo căn cơ của ông, dùng kệ đáp rằng:
Thường từ mẫn, hiếu học
Tâm chân chính tu hành
Chỉ gìn giữ tuệ báu
Đây chính gọi là đạo.
Gọi là người có trí
Không cần biện luận chi
Ai tự tại vô úy
Làm lành là bậc trí.
Gọi là bậc trưởng lão
Không phải do tuổi cao
Thân già và tóc bạc
Hạng xuẩn ngu khác nào.
Ai noi theo chính pháp
Từ bi, đạo đức cao
Sáng suốt lại thanh tịnh
Xứng trưởng lão biết bao.
Người gọi là đoan chính
Không phải đẹp như hoa
Trong tham lam, tật đố
Nói và làm trái xa.
Ai bỏ được điều ác
Dứt tận đến nguồn cơn
Trí tuệ, không giận hờn
Mới là người đoan chính.
Gọi là bậc Sa-môn
Không phải do cạo tóc
Nếu vọng ngữ tham lam
Khác chi hạng tục phàm?
Ai dứt được điều ác
Mở rộng đạo nhiệm mầu
Tâm ý không vọng tưởng
Chính thật bậc Sa-môn.
Gọi là bậc Tỳ-kheo
Không phải đi khất thực
Tà hạnh mong cúng thí
Chỉ là cầu danh suông.
Ai dứt bỏ nghiệp tội
Thanh tịnh tu phạm hạnh
Trí tuệ phá được ác
Chính thật bậc Tỳ-kheo.
Gọi là bậc hiền minh
Chẳng phải im không nói
Nếu dụng tâm không khéo
Làm dáng bên ngoài thôi.
Ai lòng giữ vô vi
Hạnh thanh tịnh vô chấp
Tâm bỉ thử vắng lặng
Chính thật bậc hiền minh.
Gọi là bậc có đạo
Không riêng cứu một ai
Cứu giúp cho tất cả
Không hại kẻ vô đạo.
Người phụng trì chính pháp
Không phải tụng nói nhiều
Tuy rằng nghe học ít
Song y pháp hành trì
Giữ đạo không quên lãng
Là phụng trì pháp tạng.
Tát-giá-ni-kiền và năm trăm đệ tử nghe kệ xong, tâm hoan hỉ khai ngộ, không còn kiêu mạn đều xuất gia làm Sa-môn. Riêng Ni-kiền phát tâm Bồ-tát, còn năm trăm đệ tử đều chứng quả A-la-hán.
(Trích soạn từ kinh Pháp Cú Thí Dụ)
Bình luận (1)
Quản trị trang
- Chủ quyền của đất nước;
- Các vấn đề về chính trị;
- Các phát ngôn cho mục đích hoặc có dấu hiệu chống lại Đảng, Nhà nước, chia rẽ và gây mất đoàn kết dân tộc, đoàn kết tôn giáo;
- Vi phạm hoặc có dấu hiệu vi phạm chính sách, pháp luật của Nhà nước và thuần phong, mỹ tục của dân tộc.
Cho mục đích trên, chúng tôi tuyên bố có quyền xóa, gỡ bỏ hoặc thực hiện bất kỳ biện pháp nào thuộc quyền của Quản trị trang và Chủ sở hữu; và tố cáo với cơ quan chức năng hoặc thực hiện các biện pháp pháp lý cần thiết để ngăn chặn, xử lý các hành vi vi phạm hoặc hành vi có dấu hiệu vi phạm nêu trên.
Hiên Tong