Kinh Phật Thuyết Chúng Hứa-Ma-Đế - Đức Phật Độ Cho Vua Cha Biết Cúng Dường - Duyên Thù Thắng Hội Ngộ

Đức Thế Tôn sau khi hóa độ một số người ở nước Xá-vệ, liền nghĩ muốn trở về thành Ca-tỳ-la. Vua Thắng Quân sau khi được Đức Phật hóa độ, đã quyết lòng quy hướng Tam bảo, vua liền cho sứ đem thư đến vua Tịnh Phạn báo tin: “Vị Thái tử của ngài là Tất-đạt-đa đã chứng quả Vô thượng Chánh đẳng Chánh giác, chúng sinh trong thế gian này hay ngoài thế gian đều được ân tế độ.” Vua Tịnh Phạn đọc thư xong liền nghĩ: “Tuy con ta đã thành đạo Chánh giác là điều đáng mừng, nhưng nếu sai sứ đi mời thì sứ giả chắc lại xuất gia theo Phật.” Do đó vua cứ mãi nghĩ ngợi. Lúc ấy thì có vị đại thần tên Ô-na-duệ-nẵng thấy vua như thế bèn hỏi:

- Tâu Đại vương, sao người có vẻ đăm chiêu không vui vậy?

Vua nói:

- Ta chẳng phải không vui mà đang có điều suy nghĩ. Vua Thắng Quân mới gửi thư báo cho biết Thái tử đã chứng quả Chánh đẳng Chánh giác, hiện có hàng ngàn đệ tử chứng quả A-la-hán, đang ngụ ở nơi tinh xá của ông Cấp Cô Độc tại nước Xá-vệ. Ta muốn cho sứ đến mời, nhưng nghĩ lại ngày xưa khi Thái tử tu khổ hạnh, ta đã cho người theo tìm giúp đỡ, nhưng rồi những người ấy không trở về, nay cho người khác ra đi e rằng cũng lại không về, bởi vì Tất-đạt-đa là bậc thông minh, trí tuệ hơn người, hễ nói ra thì ai cũng tin yêu. Đó là điều ta đang suy nghĩ.

Ô-na-duệ-nẵng tâu vua:

- Nay thần xin đi, xin nhà vua chớ lo nghĩ.

Vua nói:

- Chỉ có ngươi là ta tin tưởng, nếu ngươi đi chắc là được việc.

Vua liền tự tay viết thư cho Phật, thư viết rằng: “Này Nhất Thiết Nghĩa Thành, con thân yêu của ta, con vì chán phiền não, bỏ nước xuất gia để cầu được đạo Vô thượng Chánh đẳng Chánh giác. Nay nghe đã thành đạo, giáo hóa chúng sinh, ta ngày đêm thương nhớ không nguôi. Nay người khác được an vui, chỉ có ta là đau khổ, giống như đại thọ do đất sinh ra, đã có rễ cành, cuối cùng là mong được ăn quả. Nay con đã mãn nguyện, hãy nhớ lời xưa là nếu không chứng quả Bồ-đề nguyện không trở về thành Ca-tỳ-la-vệ. Nay nguyện đã thành, hãy nghĩ đến ta và quyến thuộc.”

Ô-na-duệ-nẵng nhận thư vua, liền đi nhanh đến nước Xá-vệ, vào tinh xá đến chỗ Đức Phật, thưa:

- Bạch Thế Tôn, phụ vương của Ngài là vua Tịnh Phạn gửi thư cho Ngài.

Nói xong dâng thư lên. Đức Phật nhận thư mở ra đọc và im lặng một hồi lâu. Ô-na-duệ-nẵng bạch Phật:

- Nay thỉnh Đức Thế Tôn trở về thành Ca-tỳ-la.

Đức Phật nói:

- Ta sẽ đi.

Ô-na-duệ-nẵng liền gieo năm vóc sát đất, cung kính lễ Phật, lại thưa với Ngài:

- Bạch Thế Tôn, nếu Thế Tôn đi thì không nói gì, nhưng nếu Ngài không đi thì con sẽ kiên trì cầu thỉnh cho đến lúc Ngài chấp thuận.

Đức Phật vì Ô-na-duệ-nẵng nói kệ:

Tịnh nhãn Phật thấy rõ

Mắt của Bậc Vô Trước

Thấy mênh mông vô hạn

Sao ông lại phải về!

Phật nhãn thấy vô biên

Tham ái không đắm nhiễm

Sức tinh tấn không dời

Sao ông bảo phải đi!

Nếu lòng người không loạn

Không cần hàng phục tâm

Trí vô biên không bước

Sao ông cố quay về!

Nếu ông đã đạt hàng phục tâm

Tâm ấy không gì không hàng phục

Như Phật tinh tấn bước vô cùng

Ông dùng bước nào cố đòi đi!

Ô-na-duệ-nẵng bạch Phật:

Con có thể đem bài kệ này về cho vua được không?

Đức Phật nói:

Ta không có ý đó.

Vị đại thần bèn hỏi:

- Nếu không phải như vậy thì ý đó như thế nào?

Đức Phật nói:

- Ta chỉ muốn ông xuất gia.

Vị ấy bảo:

Trước đây con đã giao ước với vua là nếu gặp được Phật thì nhất định phải trở về.

Đức Phật nói:

Ngươi không trái lời giao ước. Nếu ông xuống tóc, nhuộm áo cũng không có gì ngăn ngại ông trở về, muốn về thì cứ về.

Ô-na-duệ-nẵng nói:

- Bạch Thế Tôn, khi Ngài còn là Bồ-tát con còn theo như lời cha mẹ, thầy học. Con nay sao dám không y lời dạy. Nay con muốn xuất gia, xin Đức Phật cứu độ.

Đức Phật liền độ cho ông ta xuất gia và dạy: Ô-na-duệ-nẵng, nay ông có thể trở về được. Khi về đến thành, không nên vào cung liền, nên đứng ngoài cửa thành nhờ người báo cho vua. Nếu vua hỏi tên gì thì xưng là Tỳ-kheo của Phật Thích-ca, khi vua cho mời vào cung thì mới vào cung. Nếu vua hỏi ông thật sự là đệ tử Tỳ-kheo của Phật Thích-ca thì hãy trả lời là đúng thật như vậy. Nếu vua hỏi Thái tử Nhất Thiết Nghĩa Thành hiện nay cũng có hình dáng giống ngươi sao, thì đáp là giống như vậy. Lại khi vua hỏi Thái tử Nhất Thiết Nghĩa Thành có về không thì nói là có về, hỏi bao giờ về thì thưa là bảy ngày nữa. Nói xong ông nên đi ra, vua có yêu cầu ở lại cũng không nên ở lại. Vua có hỏi là Nhất Thiết Nghĩa Thành về có ở trong cung không thì đáp là không ở, nếu hỏi ở đâu thì trả lời là ở nơi núi rừng hoặc ở tinh xá. Nếu vua hỏi tại sao gọi là tinh xá thì thuật lại câu chuyện về tinh xá Kỳ thọ Cấp cô độc thật đầy đủ cho vua nghe.

Đức Phật dặn dò xong, Ô-na-duệ-nẵng toan đi, Đức Phật lại bảo:

- Vua chỉ một lời thì được giàu sang, chư Thiên khởi tâm niệm thì mọi việc đều thành công, tất cả bậc Thánh đều như thế.

Nói xong, Đức Phật dùng thần lực trong chốc lát đã đưa Ô-na-duệ-nẵng về thành Ca-tỳ-la.

Theo lời Phật dạy, Ô-na-duệ-nẵng giữ chánh niệm về đến ngoài cung thì dừng lại, đứng trước cửa thành bảo người gác cửa tâu với vua:

- Ông hãy vào tâu vua rằng có Bí-sô của Đức Thích-ca đến ngoài cửa cung mà không vào.

Vua nghe tâu liền truyền lệnh gọi vào. Ô-na-duệ-nẵng mới vào, vua Tịnh Phạn vừa thấy liền vô cùng ngạc nhiên, hỏi:

- Này Ô-na-duệ-nẵng, ông xuất gia rồi sao?

Đáp:

- Thần đã xuất gia.

Vua hỏi:

- Lúc đi ông đã nói gì với ta?

Đáp:

- Thần đã vâng lệnh truyền của bệ hạ, vốn không có ý xuất gia nhưng uy lực của Đức Thế Tôn đã khai hóa nên thần đã biết rõ Đức Phật khó gặp, Phật pháp khó được nghe. Đức Phật là Thái tử mà còn bỏ ngôi huống chi kẻ bầy tôi nhỏ mọn này sao lại ham chức tước?

Lời vua như trách cứ, nhưng lòng vua không giận, lại thấy ông ta tướng mạo oai nghi rất trang nghiêm nên không đối xử như một bầy tôi mà bảo lên điện, cầm tay an ủi và truyền bảo cận thần sửa soạn chỗ ngồi, mời uống nước ăn trái cây.

Ô-na-duệ-nẵng lúc ấy có uy nghi khác tục, cử chỉ đúng phép tắc, lời nói rất rõ ràng, chí tình chí lý. Vua thấy Ô-na-duệ-nẵng xuống tóc thay y phục, nói chuyện hồi lâu mà quên hỏi về Thái tử, cho đến lúc ấy mới hỏi:

- Con ta, Nhất Thiết Nghĩa Thành cũng có thân tướng uy nghi như thế này sao?

Đáp:

-Bệ hạ đem tôi sánh với Phật thì chẳng khác nào hạt cải so với núi Tu di, như vết chân trâu so với biển cả, như ánh sáng nơi cửa sổ mà so với ánh sáng mặt trời.

Vua nghe những lời đó, nhớ đến Thái tử, bỗng nhiên sinh ra sầu muộn đến nỗi hôn mê, ngã lăn ra đất. Vị cận thần vội lấy nước lau mặt cho vua. Hồi lâu vua tỉnh lại liền hỏi:

- Con ta có về không?

Đáp:

- Sẽ về.

Vua hỏi:

- Bao giờ về?

Đáp:

- Bảy ngày nữa.

Vua lập tức truyền lệnh dọn quét, trang hoàng cung điện để đón Thế Tôn và chư Thánh chúng. Ô-na-duệ-nẵng tâu:

- Khi Thế Tôn về, Ngài sẽ không ở trong cung.

Vua hỏi:

- Phật muốn ở nơi nào?

Đáp:

- Nếu Ngài không nơi núi rừng thì sẽ ở trong tinh xá.

Vua hỏi:

- Sao gọi là tinh xá?

Ô-na-duệ-nẵng lần lượt nói về tinh xá Kỳ thọ Cấp cô độc cho vua biết:

- Tinh xá có mười sáu phòng lớn, sáu mươi phòng nhỏ. Thế Tôn ngự ở giữa, Thánh chúng ở bốn bên, những vật dụng luôn đầy đủ.

Vua Tịnh Phạn nghe xong lập tức sai quan quân lên rừng Nhĩ-dã-nga-lỗ-đà ngay ngày hôm đó khởi công xây cất tinh xá như tinh xá ở vườn Cấp Cô Độc, dùng nhiều vật dụng quý để trang hoàng.

Đến ngày, Đức Thế Tôn bảo Tôn giả Mục-kiền-liên:

- Ông hãy báo với tất cả Tỳ-kheo nay Ta muốn trở về thành Ca-tỳ-la, mỗi Tỳ-kheo nên mặc ca-sa nghiêm trang, mang bát để cùng đi. Ai còn cha mẹ, thân quyến thì có thể về hóa độ làm lợi lạc cho họ.

Tôn giả Mục-kiền-liên vâng lời Đức Phật giáo huấn, thông báo lời Phật dạy cho tất cả các vị A-la-hán để chuẩn bị lên đường.

(Trích soạn từ: Linh Sơn Pháp Bảo Đại Tạng Kinh, Bộ Bản Duyên IV, Kinh Phật Thuyết Chúng Hứa - Ma - Đế, Hán dịch: Đời Triệu Tống, Tam tạng Pháp Sư Pháp Hiền)