Kinh Phật Quở Bảy Vị Sa Môn Già

Thuở xưa, đức Phật trú tại tinh xá Kỳ Thọ nước Xá-vệ. Một hôm, thọ thực xong, đức Phật thuyết pháp cho các hàng trời người, quốc vương, thần dân bốn bộ đệ tử. Lúc ấy, có bảy vị trưởng lão Bà-la-môn từ phương xa đến chỗ Phật đỉnh lễ, chắp tay bạch rằng:
- Chúng con ở xa, từ lâu được nghe danh giáo hóa của bậc Thánh muốn đến quy mạng. Song vì nhiều duyên sự trở ngại, mãi hôm nay mới đến được để chiêm ngưỡng tôn dung. Chúng con xin được làm đệ tử, tu học chấm dứt các khổ.

Đức Phật chấp nhận cho các vị ấy xuống tóc làm Sa-môn và dạy ở chung một phòng. Nhưng bảy vị này gặp được Thế Tôn cho là có thể bảo đảm đắc đạo, không lo tư duy vô thường, ngồi chung trong phòng chỉ nghĩ việc đời hoặc trò chuyện cười đùa với nhau. Họ không biết mạng sống của mình chẳng còn bao lâu, tâm ý mê mờ bởi những buộc ràng trong ba cõi.

Đức Phật với tam đạt trí biết mạng sống của bảy vị này sắp hết. Ngài thương xót bèn đến phòng họ bảo rằng:
- Các ông học đạo nên cầu giải thoát, sao lại đùa cười lớn tiếng như vậy. Tất cả chúng sinh đều cậy vào năm việc. Đó là những gì?
1- Cậy vào tuổi trẻ.
2- Cậy vào sắc đẹp
3- Cậy vào sức mạnh.
4- Cậy vào tài sản giàu có.
5- Cậy vào dòng họ sang quí.
Các ông thì thầm nói chuyện, cười cợt lớn tiếng là cậy vào điều gì?

Bấy giờ, đức Thế Tôn liền nói kệ:

Có gì vui, gì cười
Hãy nhớ đang thiêu đốt 
Che lấp trong tối tăm 
Chi bằng cầu chính định. 
Thấy thân hình tốt đẹp 
Dựa vào cho là an
Tham đắm đưa đến khổ 
Đâu biết nó vô thường. 
Già nhan sắc suy hao 
Bệnh thân thể tiều tụy 
Da nhăn và thịt nhão 
Cái chết đã cận kề!
Thân chết thần đi khỏi 
Như lái xe bỏ xe 
Xương thịt sẽ rã rời
Thân đâu nương cậy được.

Đức Phật nói kệ xong, bảy vị Tỳ-kheo giác ngộ, không còn vọng tưởng, chứng A-la-hán ngay trước Phật.

(Trích soạn từ: Kinh Pháp cú thí dụ, Quyển Thứ Ba, Phẩm Lão Mạo Thứ 21, Thí dụ 42, tr.191-194, Việt dịch: Thích Minh Quang, Nxb. Tôn Giáo, Hà Nội, 2012)