Kinh Phật Dùng Phương Tiện Độ Một Vị Sa Môn Thoái Chí

Thuở xưa, đức Phật trú tại tinh xá trên núi Kỳ- xà-quật thành La-duyệt-kỳ, vì trời người quỷ thần chuyển Đại pháp luân. Lúc ấy, có một người bỏ nhà cửa, vợ con đến chỗ Phật đỉnh lễ xin làm Sa-môn. Đức Phật hứa khả. Xuất gia xong, Phật dạy ông ngồi dưới một cội cây, thiền quán chính pháp. Tỳ-kheo vâng lời vào trong rừng sâu cách tinh xá hơn trăm dặm, ngồi một mình dưới một gốc cây thiền tư suốt ba năm. Song tâm ông không kiên cố, ý muốn trở về. Ông tự nghĩ: “Mình bỏ nhà học đạo thật cực khổ quá, chi bằng sớm trở về nhà ở với vợ con”.
Nghĩ xong, ông bèn đi ra khỏi núi. Đức Phật với thiên nhãn trông thấy việc này. Ngài xét thấy ông này đáng lẽ đắc đạo, mà ngu si không biết lại muốn trở về nhà. Ngài liền hóa thành một vị Sa-môn, đi ngược lại gặp mặt vị đó. Ngài hỏi:
- Ông từ đâu ra đây? Chỗ này có đất bằng phẳng, chúng ta nên nghỉ ngơi cùng nhau trò chuyện.
Bấy giờ, hai người cùng ngồi nghỉ ngơi trò chuyện. Vị Tỳ-kheo bảo với hóa nhân:
- Tôi bỏ nhà cửa vợ con, xuất gia tu học trong núi sâu này nhưng không đắc đạo. Xa cách vợ con mà không đạt thành chí nguyện, luống mất tuổi xanh, cực khổ vô ích. Nay tôi hối hận muốn trở về với vợ con, hưởng nhàn vui trước đã, rồi sau mới tính.
Một lát sau, họ thấy một con khỉ già từ lâu đã lánh xa rừng cây ra sống giữa khoảng đất trống. Hóa Sa-môn hỏi Tỳ-kheo:
- Con khỉ này vì sao sống một mình nơi khoảng đất rừng. Sao nó lại thích nơi không có cây cối?
Tỳ-kheo đáp:
- Tôi đã lâu để ý thấy nó vì hai việc nên đến chỗ này. Nó vì vợ con bầy đàn đông đúc không thể ăn uống đầy đủ, thỏa ý. Ngày đêm nó phải leo trèo, gót chân thường xuyên bị thương khó chịu. Do hai việc này nên nó bỏ rừng cây, ra đất trống sống.
Hai người nói chuyện, một lát sau lại thấy con khỉ này trở lại rừng cây, leo lên ngọn. Hóa Sa-môn hỏi:
- Ông có thấy con khỉ trở lại rừng cây không?
Đáp:
- Có thấy, con khỉ này ngu si, đã xa lìa được rừng cây, bầy đàn quấy nhiễu, vậy mà nó không biết nhàm chán phiền nhọc còn trở lại nơi đó lần nữa!
Sa-môn nói:
- Ông cũng như vậy, cùng nó khác gì? Ông vốn vì hai việc mà vào núi tu học. Vì thấy vợ con nhà cửa là lao ngục. Vì thấy bà con quyến thuộc là gông cùm ràng buộc. Ông vì việc đó mà cầu đạo dứt khổ sinh tử, thế mà nay lại muốn về nhà chịu ràng buộc trong gông cùm phiền não, vào ngục tù ân ái dẫn đến địa ngục.
Hóa Sa-môn hiện lại thân Phật trượng sáu tướng hảo quang minh tỏa sáng làm cảm động tất cả các loài trong núi. Các loài phi cầm tẩu thú đều tìm theo ánh sáng mà đến, biết được túc mạng, trong lòng hối lỗi.
Bấy giờ, đức Thế Tôn liền nói kệ:

Như cây rễ sâu chắc
Dầu chặt vẫn đâm cành
Tâm ái chưa dứt tuyệt
Khổ não lại phát sinh.
Như khỉ xa rừng cây
Ra rồi trở lại đây
Người thoát tù ân ái
Còn quay lại chỗ này.
Tham ý luôn hưng khởi
Đầy tập nhiễm kiêu căng
Tưởng nhớ điều tham dục
Mê tối tự che ngăn.
Mọi ý tưởng miên man
Ái kết cỏ bò lan
Chỉ trí tuệ thấy rõ
Dứt nguồn ý mới an.
Người đắm chìm trong ái
Vọng tưởng miên man hoài
Già chết mãi vần xoay
Do ái sâu không đáy.

Tỳ-kheo thấy quang tướng rực rỡ của Phật, lại nghe lời kệ nên hết sức kinh sợ, vội quỳ mọp sát đất sám hối lỗi lầm. Ông lại tư duy chỉ quán chứng quả A-la-hán ngay trước Phật. Chư thiên đến nghe đều hoan hỉ, rải hoa cúng dường hết lời tán thán.

(Trích soạn từ: Kinh Pháp cú thí dụ, Quyển Thứ Ba, Phẩm Ái Dục Thứ 34, Thí dụ 60, tr.279-283, Việt dịch: Thích Minh Quang, Nxb. Tôn Giáo, Hà Nội, 2012)

518 lượt xem

11/11/2021

Bình luận

Ban quản trị

28/06/2024

Ban Quản trị và Chủ sở hữu Website Phạm Thị Yến tuyên bố nghiêm cấm và miễn trừ trách nhiệm đối với mọi bình luận, hình ảnh liên quan đến:
- Chủ quyền của đất nước;
- Các vấn đề về chính trị;
- Các phát ngôn cho mục đích hoặc có dấu hiệu chống lại Đảng, Nhà nước, chia rẽ và gây mất đoàn kết dân tộc, đoàn kết tôn giáo;
- Vi phạm hoặc có dấu hiệu vi phạm chính sách, pháp luật của Nhà nước và thuần phong, mỹ tục của dân tộc.
Cho mục đích trên, chúng tôi tuyên bố có quyền xóa, gỡ bỏ hoặc thực hiện bất kỳ biện pháp nào thuộc quyền của Ban Quản trị và Chủ sở hữu; và tố cáo với cơ quan chức năng hoặc thực hiện các biện pháp pháp lý cần thiết để ngăn chặn, xử lý các hành vi vi phạm hoặc hành vi có dấu hiệu vi phạm nêu trên.