Kiều Đàm Di - di mẫu của Phật: Tỳ kheo Ni đầu tiên trong lịch sử Phật giáo

Tôn giả Kiều Đàm Di là vị Tỳ kheo Ni đầu tiên trong lịch sử Phật giáo, không chỉ là người trực tiếp nuôi dưỡng Thái tử Tất Đạt Đa (Đức Phật Thích Ca sau này) từ thuở ấu thơ mà còn là người đã giúp cho người nữ được xuất gia.

Thời đó, trong Tăng đoàn không có người nữ, vì Đức Phật biết, nếu người nữ xuất gia thì sự tồn tại của chính Pháp sẽ giảm tổn cả ngàn năm. Tuy nhiên, nhờ tâm đại ái đạo của bà, mà Đức Phật đã đồng ý cho người nữ xuất gia. Vậy Tôn giả Kiều Đàm Di là ai? Bà đã làm gì để được Đức Phật cho xuất gia? 

Tôn giả Kiều Đàm Di - di mẫu của Đức Phật là ai?

Tôn giả Kiều Đàm Di (cũng được gọi là Go ta mì, hay Ma Ha Ba Xà Ba Đề) là em gái của Hoàng hậu Maya - mẹ của Đức Phật. Cha của Đức Phật là Vua Tịnh Phạn lấy cả hai chị em là Hoàng hậu Maya và bà Kiều Đàm Di. 

Sau khi Hoàng hậu Maya hạ sinh Thái tử Tất Đạt Đa (Đức Phật Thích Ca sau này) được 7 ngày thì bà băng hà. Bà ngay lập tức được sinh lên Thiên giới bởi công đức sinh ra một vị Phật quá lớn. Khi ấy, di mẫu Kiều Đàm Di cũng sinh ra một người con, tên là Nan Đà. Bà để Nan Đà cho nhũ mẫu nuôi, còn bà đã nuôi Đức Phật.

Tha thiết thỉnh cầu Đức Phật để được xuất gia

3 lần cầu thỉnh thất bại

Khi Đức Phật thành đạo, các vương tử của dòng họ Thích Ca đã quy y theo Phật và xuất gia, sau đó Vua Tịnh Phạn cũng băng hà, bà Kiều Đàm Di khi ấy túc phúc thiện căn đầy đủ, bèn đến xin Đức Phật cho phép được ở trong Tăng đoàn xuất gia như Pháp.

Một lần, khi Thế Tôn ở giữa dân chúng dòng họ Thích Ca (Sakka), tại thành Ca Tỳ La Vệ (Kapilavatthu), bà đã ba lần đến cầu thỉnh Đức Phật để được xuất gia nhưng Ngài không chấp nhận. 

Trong Tăng Chi Bộ kinh có viết: Ba lần này, bà đều bạch Đức Thế Tôn: “Lành thay, bạch Thế Tôn, nếu nữ nhân được xuất gia, từ bỏ gia đình, sống không gia đình trong Pháp và Luật do Như Lai thuyết giảng.”

Và Đức Phật đều từ chối: “Thôi vừa rồi, này Gotami, chớ có ưa thích nữ nhân được xuất gia, từ bỏ gia đình, sống không gia đình trong Pháp và Luật do Như Lai thuyết giảng.”

Kiều Đàm Di cùng 500 người nữ xin Phật xuất gia

Dù bị từ chối cho xuất gia, di mẫu chưa bỏ cuộc. Bà tìm gặp Tôn giả A Nan và Tôn giả Ca Lưu Đà Di để hỏi về oai nghi, cách thức mặc y, mang bát, trì bình khất thực; cách đi, đứng, nói năng, ngủ nghỉ của một vị Tỳ kheo.

Không những vậy, khi Đức Phật rời thành Ca Tỳ La Vệ, đi bộ hành đến thành Tỳ Xá Ly (Vesali), bà tập hợp năm trăm người nữ dòng họ Thích có cùng chí nguyện, cạo tóc và đi chân đất rời thành Ca Tỳ La Vệ, đuổi theo đến thành Tỳ Xá Ly. Các vị phu nhân, tiểu thư này chỉ quen ở trong cung, lên ngựa xuống xe; giờ đây phải đi hàng trăm cây số, đến những xóm làng để xin ăn, ngủ trưa dưới gốc cây, đêm ngủ trong rừng vắng. Những đôi chân nõn nà ấy đều sưng phù, chảy máu, quần áo thì bụi bặm, lấm lem.

Tinh thần cầu đạo đó thật tuyệt vời. Tuy Đức Phật không cho xuất gia nhưng họ vẫn hỏi và thực hành oai nghi, cách đi, đứng, nằm ngồi, cách đắp y, mang bình bát để thực hành trước; để họ đầy đủ đạo đức và phước duyên được xuất gia.

Vị Tỳ kheo Ni đầu tiên

Khi Tôn giả A Nan thấy thấy di mẫu Gotami chân bị sưng, chân tay lấm bụi, khổ đau, sầu muộn, nước mắt đầy mặt, khóc than, đứng ngoài cửa chính, Ngài ra hỏi và biết lý do bà khổ đau, sầu muộn như vậy. Đó là do Thế Tôn không chấp nhận cho nữ nhân xuất gia.

Tuy Đức Phật vẫn không đồng ý cho di mẫu Kiều Đàm Di cùng 500 thể nữ xuất gia, nhưng Ngài A Nan vẫn tha thiết bạch thỉnh Thế Tôn. Ngài bạch thỉnh ba lần đều bị từ chối. Đến lần thứ tư, Ngài bạch rằng: “Bạch Thế Tôn, không biết nữ nhân sau khi xuất gia, từ bỏ gia đình, sống không gia đình trong Pháp và Luật do Như Lai thuyết giảng, có thể chứng được Dự lưu quả, Nhất lai quả, Bất lai quả hay A-la-hán quả không?”.

Khi được Đức Thế Tôn trả lời là có thể được thì Đại Đức A Nan liền đỉnh lễ lần thứ tư, thỉnh cầu Phật cho di mẫu Kiều Đàm Di cùng 500 thể nữ được xuất gia. Đức Thế Tôn trầm ngâm một lúc và đồng ý.

Cuối cùng, di mẫu Kiều Đàm Di đã trở thành nữ tôn giả, vị Tỳ kheo Ni đầu tiên và bà cũng là người lãnh đạo Ni đoàn thời Đức Phật. Thánh ni Kiều Đàm Di là tấm gương lớn và bài học lớn của đại ái đạo. Nhờ sự quyết tâm xuất gia của bà mà người phụ nữ được xuất gia tu hành, cầu giải thoát.

Hành hương đến Thánh tích thành Tỳ Xá Ly (Vesali) - nơi Đức Phật xuất gia cho Ni đoàn đầu tiên

Trong những năm gần đây, Phật tử Phạm Thị Yến - Chủ nhiệm CLB Cúc Vàng - Tập Tu Lục Hòa cùng các Phật tử trong CLB thường tổ chức các chuyến hành hương Ấn Độ để viếng thăm Thánh tích, trong đó có thành Tỳ Xá Ly (Vesali).

Đến đây, Phật tử Phạm Thị Yến cùng các thành viên trong CLB được cảm niệm, tri ân ân đức của Đức Phật - Ngài đã cho phép nữ giới được xuất gia; cùng dâng lời tri ân đến Đại ái đạo Kiều Đàm Di đã tinh tấn, cầu Pháp chân thật. Bà đã giúp cho người nữ được xuất gia thành đạo. 

Dưới đây là một số hình ảnh đoàn hành hương CLB Cúc Vàng đến viếng thăm Thánh tích Tỳ Xá Ly (Vesali) - nơi Đức Phật xuất gia cho Ni đoàn đầu tiên.

Như vậy, tôn giả Kiều Đàm Di là người lãnh đạo Ni đoàn, và là tấm gương cho ni giới sau này. Nhờ bà mà người nữ mới được Đức Phật đồng ý cho xuất gia.

Các bài nên xem:

• Bồ đề đạo tràng tại Ấn Độ - Nơi linh thiêng bậc nhất trên thế giới

• Hoàng hậu Maya băng hà sau 7 ngày hạ sinh Đức Phật do công đức quá lớn

• Dâng hoa cúng dường nơi ghi dấu sự kiện Đức Phật thành đạo

• Ít nhất một lần trong đời, phải đến Tứ Thánh tích với một người “dẫn đường” như Cô