Kinh Phật Khen Sự Thọ Trì Bát Quan Trai Của Mạc Lợi Phu Nhân

Thuở xưa, đức Phật mới đắc đạo, giáo hóa tại thành La-duyệt-kỳ rồi chuyển đến nước Xá-vệ. Vua nước Xá-vệ và quần thần vô cùng tôn kính đức Phật. Lúc đó, có một vị đại thương gia tên là Ba-lợi cùng năm trăm thương khách ra biển tìm châu báu. Giữa biển, đoàn thương buôn gặp vị Hải thần, trong tay ông có một vốc nước ngọt. Ông ta đưa vốc nước ra trước mặt Ba-lợi rồi hỏi:
- Nước biển nhiều hay nước trong vốc tay ta nhiều?

Ba-lợi đáp:
- Vốc nước này nhiều. Vì sao? Nước biển tuy nhiều mà vô ích, lúc cần không thể cứu cho người đói khát. Vốc nước này tuy ít mà gặp kẻ khát đem cho họ có thể cứu được mạng sống. Nhờ đó, đời đời hưởng phước không thể tính đếm.

Hải thần nghe xong, hoan hỉ khen lành thay, rồi cởi xâu chuỗi hương anh làm bằng thất bảo trên thân biếu cho Ba-lợi hộ tống thuyền trở về nước Xá-vệ bình yên vô sự. Về nước, Ba-lợi mang xâu chuỗi hương anh dâng lên vua Ba-tư-nặc, kể rõ đầu đuôi câu chuyện, rồi thưa:
- Xâu chuỗi hương anh này không phải là món đồ trang sức của người bình thường. Nên nay tôi đem dâng lên vua, xin Ngài hãy nhận cho.

Vua nhận được chuỗi ngọc rất lấy làm kỳ lạ, liền cho gọi các phu nhân ra trình diện, vị nào đẹp nhất sẽ cho xâu chuỗi hương anh này. Tất cả các Phu nhân đều trang điểm thật lộng lẫy cùng bước ra, nhưng lại thiếu Mạc-lợi phu nhân. Vua hỏi: "Mạc-lợi phu nhân sao vắng mặt?"

Quần thần đáp rằng: "Tâu bệ hạ! Hôm nay là ngày Rằm. Mạc-lợi phu nhân thọ trì bát quan trai giới, không trang điểm nên phu nhân không ra."

Vua liền nổi giận sai người đến nói với phu nhân rằng:
- Trì trai giới mà dám trái lệnh của vua sao?

Gọi ba lần như vậy, Mạc-lợi phu nhân mới bước ra. Bà không trang điểm, chỉ mặc đơn sơ, song đứng giữa mọi người, sắc đẹp và phong cách lại sáng rỡ như mặt trời mặt trăng, gấp bội lúc bình thường. Vua giật mình kính nể hỏi:
- Khanh nhờ công đức gì mà thần sắc rạng rỡ đặc biệt như thế?

Phu nhân thưa:
- Thiếp tự nghĩ, mình thiếu phước nên phải chịu mang thân người nữ. Những tâm lý xấu xa, nhỏ nhen chất chứa như núi. Mạng người ngắn ngủi sợ đọa vào tam đồ, nên hằng tháng Thiếp xin phụng trì trai giới, cắt ái học đạo, để đời đời hưởng phước.

Vua nghe xong rất hoan hỉ liền ban cho phu nhân xâu chuỗi hương anh. Phu nhân từ tạ:
- Thiếp nay trì bát quan trai giới nên không thích hợp đeo đồ trang sức. Thiếp tạ ơn Bệ hạ và xin Bệ hạ ban cho vị khác.

Vua nói:
- Ta vốn có ý tặng chuỗi ngọc này cho người đẹp nhất. Nay khanh đẹp nhất, lại biết trì trai phụng đạo, ý chí cao thượng nên ta tặng cho khanh. Nếu khanh không chịu nhận ta sẽ cất đi.

Phu nhân đáp:
- Xin vua đừng buồn, hãy cùng Thiếp đến chỗ Phật dâng chuỗi ngọc này lên cúng dường, để nhận được lời giáo huấn của bậc Thánh sẽ hưởng phước lạc muôn đời.

Vua đồng ý, liền cho thắng xa giá đến chỗ Phật, đỉnh lễ rồi ngồi qua một bên, thưa với Phật rằng:
- Bạch đức Thế Tôn! Đây là chuỗi ngọc hương anh của hải thần tặng cho Ba-lợi. Ông ấy đem dâng lên cho con. Sáu muôn Phu nhân không ai không thích, nhưng Mạc-lợi phu nhân được tặng lại không nhận, do vì trì bát quan trai giới, tâm không tham dục. Nay chúng con thành tâm dâng lên đức Thế Tôn, xin Ngài hãy thùy từ nạp thọ. Bạch đức Thế Tôn, đệ tử Phật kiên tâm gìn giữ trai giới, tín tâm kiên cố như vậy, có phước đức chăng?

Lúc đó, đức Thế Tôn vì lòng thành của Vua và Phu nhân nên nhận chuỗi ngọc, rồi nói kệ khai thị:

Làm ra nhiều hoa báu
Kết thành tràng đẹp tươi
Tích chứa nhiều hương đức
Mỗi đời hạnh phúc hơn.
Hoa thơm hay cỏ lạ
Không ngược gió xông hương
Người đức hạnh gần đạo
Hương tỏa khắp muôn phương.
Gỗ chiên đàn thơm ngát
Hoa sen xanh ngạt ngào
Tuy rằng hương thơm thật
Sao sánh được giới hương?
Hương hoa chẳng bao nhiêu
Giá trị không thật nhiều
Hương trì giới thù diệu
Đến cõi trời cao siêu!
Giới thành tựu đầy đủ
Hạnh giữ chẳng buông lung
Ý an định giải thoát
Lìa xa hẳn đường ma.

Đức Phật nói kệ xong, lại bảo vua:
- Công đức phước báo của trai giới thật đáng ca ngợi rộng rãi. Dầu cho đem trân bảo số nhiều khắp mười sáu nước lớn trong thiên hạ ra bố thí, công đức này so với công đức Mạc-lợi phu nhân một ngày một đêm trì bát quan trai giới trong Phật pháp không bằng trong muôn một, như hạt đậu sánh với núi Tu-di, trì trai tích phước tu tuệ có thể đến Niết-bàn.

Vua cùng phu nhân và quần thần nghe xong ai ai cũng hoan hỉ y giáo phụng hành.

(Trích soạn từ: Kinh Pháp cú thí dụ, Quyển Thứ Hai, Phẩm Dụ Hoa Hương Thứ 14, Thí dụ 28, tr.125-130, Việt dịch: Thích Minh Quang, Nxb. Tôn Giáo, Hà Nội, 2012)