Kinh Công Đức Xuất Gia

Một thời Phật ở Tỳ-xá-ly, bên ao Di-hầu, cùng với năm trăm chúng đại Tỳ-kheo. 

Khi ấy Thế Tôn đến giờ đắp y, ôm bát, cùng A-nan vào Tỳ-xá-ly khất thực. Bấy giờ trong thành Tỳ-xá-ly có đại trưởng giả tên Tỳ-la-tiên, giàu có, nhiều tài sản chẳng thể tính kể, nhưng lại keo kiệt tham lam không có lòng bố thí, chỉ hưởng phước cũ, không tạo thêm phước mới. Lúc đó trưởng giả ấy đang cùng các dâm nữ ở hậu cung đàn hát, ca xướng vui chơi.

Thế Tôn đi đến hướng ấy, Ngài biết mà vẫn hỏi Tôn giả A-nan:
- Nay Ta nghe tiếng hát xướng, kỹ nhạc là ở nhà nào? 

A-nan bạch Phật:
- Đó là ở nhà trưởng giả Tỳ-la-tiên. 

Phật bảo A-nan:
- Trưởng giả này sau bảy ngày sẽ chết và sanh trong địa ngục Thế Khốc. Vì sao thế? Đó là lẽ thường. Nếu người đoạn căn lành thì lúc mạng chung đều sanh trong địa ngục Thế Khốc. Nay trưởng giả này phước cũ đã hết, lại không chịu tạo phước mới. 

A-nan bạch Phật:
- Có nhân duyên nào khiến trưởng giả này sau bảy ngày không chết chăng? 

Phật bảo A-nan:
- Chẳng có nhân duyên nào mà làm ông ta không chết được. Những hạnh ông ta gieo trồng ngày xưa, hôm nay đã hết. Điều này không thể tránh khỏi. 

A-nan bạch Phật:
- Có cách nào khiến trưởng giả này không sanh vào địa ngục Thế Khốc chăng? 

Phật bảo:
- A-nan! Có cách này có thể khiến trưởng giả không vào địa ngục. 

A-nan bạch Phật:
- Những nhân duyên nào khiến trưởng giả không vào địa ngục? 

Phật bảo A-nan:
- Nếu trưởng giả này chịu cạo bỏ râu tóc, mặc ba pháp y, xuất gia học đạo thì có thể khỏi tội này được…”. 

A-nan bạch Phật:
- Nay con có thể khiến cho trưởng giả này xuất gia học đạo. 

Bấy giờ Tôn giả A-nan từ giã Thế Tôn, đi đến đứng ngoài cửa nhà ông trưởng giả. Lúc ấy, trưởng giả từ xa trông thấy A-nan đến liền ra cửa tiếp đón thỉnh ngài vào ngồi. Rồi A-nan bảo trưởng giả:
- Nay tôi ở bên bậc Nhất Thiết Trí được nghe Như Lai thọ ký ông sau bảy ngày sẽ chết và sanh vào địa ngục Thế Khốc. 

Trưởng giả nghe xong lông tóc dựng ngược, kinh hãi bạch Tôn giả A-nan:
- Có nhân duyên gì làm tôi trong bảy ngày không chết chăng? 

A-nan bảo:
- Không có nhân duyên nào khiến trong bảy ngày khỏi chết. 

Trưởng giả lại bạch:
- Có nhân duyên nào khiến tôi chết không sanh vào địa ngục Thế Khốc chăng? 

A-nan bảo:
- Thế Tôn cũng có dạy rằng nếu trưởng giả cạo tóc, mặc ba pháp y, xuất gia học đạo sẽ không phải vào địa ngục Thế Khốc. Nay ông phải nên xuất gia học đạo, đến được bờ kia. 

Trưởng giả bạch:
- Ngài A-nan hãy đi trước đi, tôi sẽ đến ngay. 

Khi ấy, Tôn giả A-nan liền bỏ đi. Trưởng giả liền nghĩ: "Nói bảy ngày cũng còn xa, nay ta nên vui chơi ngũ dục, rồi sau hãy xuất gia học đạo". 

Tôn giả A-nan ngày hôm sau đến nhà trưởng giả, bảo ông ta:
- Một ngày đã qua, còn có sáu ngày, phải xuất gia đi! 

Trưởng giả bạch:
- Ngài A-nan hãy đi trước, tôi sẽ theo sau ngay. 

Nhưng trưởng giả ấy vẫn không đi. Ngài A-nan, hai ngày, ba ngày cho đến sáu ngày đến nhà trưởng giả, bảo ông ta:
- Bây giờ hãy xuất gia, nếu không sau hối không kịp. Nếu không xuất gia hôm nay sẽ chết, rồi sanh trong địa ngục Thế Khốc. 

Trưởng giả bạch A-nan:
- Tôn giả hãy đi trước, tôi sẽ theo sau. 

A-nan bảo:
- Trưởng giả! Hôm nay ông dùng thần túc nào đến kia được mà bảo ta đi trước? Ta muốn đi một lượt với ông. 

Khi ấy A-nan dẫn trưởng giả này đến chỗ Thế Tôn, cúi lạy và bạch Phật:
- Nay trưởng giả này muốn được xuất gia học đạo, cúi mong Như Lai hãy cạo bỏ râu tóc cho ông ta, để ông ta được học đạo. 

Phật bảo A-nan:
- Nay chính Thầy có thể độ trưởng giả này. 

A-nan vâng lời Phật dạy tức thời cạo tóc cho trưởng giả, dạy đắp ba pháp y và học Chánh pháp.
Lúc ấy A-nan dạy Tỳ-kheo đó rằng:
- Ông nên nhớ tu hành, niệm Phật, niệm Pháp, niệm Tỳ-kheo Tăng, niệm Giới, niệm Thí, niệm Thiên, niệm Thôi dứt, niệm Hơi thở, niệm Thân, niệm Tử. Nên tu hành pháp như thế. Tỳ-kheo hành mười niệm này sẽ được quả báo lớn, được pháp vị cam lồ.

Khi ấy Tỳ-la-tiên tu hành pháp như thế rồi; ngay ngày ấy mạng chung sanh trong Tứ thiên vương. A-nan liền trà-tỳ thân ông ta, trở về chỗ Thế Tôn, cúi lạy rồi đứng một bên. 

Bấy giờ A-nan bạch Thế Tôn:
- Vừa rồi Tỳ-kheo Tỳ-la-tiên đã mạng chung, sẽ sanh về đâu? 

Thế Tôn bảo:
- Nay Tỳ-kheo này mạng chung sanh lên cõi trời Tứ thiên vương. 

A-nan bạch Phật:
- Ông ta ở đó mạng chung sẽ sanh về đâu? 

Thế Tôn bảo:
- Ông ta ở đó mạng chung sẽ sanh trời Ba mươi ba, lần lượt sanh Diệm thiên, Ðâu-suất thiên, Hóa tự tại thiên, Tha hóa tự tại thiên. Từ đó ông ta mạng chung lại sanh trở lại cho đến trời Tứ thiên vương. A-nan! Tỳ-kheo Tỳ-la-tiên, bảy phen xoay vần trong Trời, Người. Cuối cùng ông ta được thân người xuất gia, học đạo, sẽ dứt mé khổ. Vì sao thế? Vì ông ta có tín tâm đối với Như Lai. A-nan nên biết! Cõi Diêm-phù-đề này, Nam Bắc hai vạn một ngàn do-tuần; Ðông Tây bảy ngàn do-tuần. Nếu có người cúng dường người khắp cõi Diêm-phù-đề, phước đó có nhiều không? 

Tôn giả A-nan bạch Phật:
- Rất nhiều, rất nhiều, bạch Thế Tôn. 

Phật bảo A-nan:
- Nếu có chúng sanh chỉ trong một khoảng khắc, không dứt tín tâm tu hành mười niệm này, phước chẳng thể lường, không thể lường được. Như thế, A-nan! Hãy cầu phương tiện tu hành mười niệm. Như thế A-nan, hãy học điều này!

Bấy giờ, Tôn giả A-nan nghe Phật dạy xong, vui vẻ vâng làm.

(Nguồn: Bài kinh số 5 - Hòa thượng Thích Thanh Từ - Việt dịch. Xem: Đại Tạng kinh Việt Nam, Kinh Tăng Nhất A-hàm Tập III, Viện Nghiên cứu Phật học Việt Nam ấn hành, năm 1998 (Phật lịch 2542), tr. 33-39.)