Kinh Ngài Ma Ha Ca Diếp Độ Bà Lão Nghèo (Trích đoạn)

Như vầy tôi nghe:
Một thuở, Phật tại nước Xá Vệ, thuyết Pháp cho vua quan dân cùng chúng Tỳ-kheo và những Bồ Tát đại sĩ, trời, rồng, quỷ thần, nhân dân ở thế gian, đông vô số kể.

Khi ấy, Ngài Ma Ha Ca Diếp đi một mình đến thành Vương Xá giáo hóa. Ngài thường hành hạnh nguyện từ bi, đem phước điền đến cho chúng sinh. Ngài không khất thực nhà giàu có, chỉ khất thực những nhà nghèo. Thường trước khi đi khất thực Ngài Ma Ha Ca Diếp nhập định xem: “Ta nên gieo phước cho người nghèo nào”.

Sau đó, Ngài đi vào thành Vương Xá, trông thấy một bà lão đơn côi, quá nghèo khổ tá túc tại cái hang phân dơ bẩn bên cạnh đống rác, trong một ngõ hẻm. Thân thể bà gầy gò ốm đau tật bệnh, thường nằm trong cái hang dơ bẩn ấy. Cuộc sống bà lão lẻ loi bấp bênh, bữa đói bữa no, suốt ngày ở trong hang dơ bẩn, che đậy thân thể bằng mảnh cót tre nhỏ. Nhờ nhập định Ngài biết người này kiếp trước không tạo phước lành nên kiếp này phải chịu nghèo khổ. Và biết được mạng sống bà lão sắp hết, Ngài nghĩ: “Nếu ta không độ thì bà lão mãi mãi mất phước”. Trong lúc này, bà lão đang đói cồn cào thì có một người đầy tớ gái của trưởng giả mang nước cơm đi đổ, mùi hôi khó chịu. Bà lão lân la lại xin phần nước cơm ấy, liền lấy cái bát bể làm đôi đựng đầy cả hai. Bước đến chỗ bà lão, Ngài Ma Ha Ca Diếp chú nguyện nói: “Hãy cho tôi một ít thức ăn, sẽ được phước lớn”.

Bấy giờ, bà lão nói: Tôi đang bị bệnh nặng, nghèo khổ không thể nói, nghèo nhất trong nước này, ăn mặc lại không đủ, ở đời không người thương, nhìn thấy chẳng thương xót. Sao gọi là từ bi? Mà không biết nạn này, bần cùng khắp thế gian, không ai bằng tôi được, chẳng thương hại khinh ghét, thật chẳng phải lòng dân.

Ngài Ma Ha Ca Diếp đáp: Phật tôn quý ba cõi, ta dự định đến đây, muốn giúp kẻ đói khổ, nên khất thực nhà nghèo. Ai giảm được phần ăn, bố thí vật tốt đẹp.

Khi ấy, bà lão nói: Thật như lời Ngài nói, ở đời không công đức, nay trong hang phân này, dơ bẩn dính đầy thân, ăn uống không đầy đủ, mình trần không đồ che. Nay tôi quá nghèo khổ, muốn thí lấy gì cho?

Ngài Ma Ha Ca Diếp đáp: Bà nói điều không vui, nghèo khổ lấy gì cho, nếu ý bà muốn cho, tất nhiên không vì nghèo. Nếu bà biết xấu hổ, thì mặc pháp y này, việc ăn mặc của bà, nhờ đó sẽ đầy đủ. Ở đời có người ngu tham tiếc chứa tiền của. Xấu thay! Không muốn thí, đời sau phải nghèo khổ. Lo sợ tích phước đức, có thể là hy hữu, phải tin tội và phước, thật đúng chớ không sai.

Bấy giờ, nghe kệ bà lão vui mừng nhưng nghĩ thầm: “Cả ngày nay, ta chỉ xin được một ít nước cơm có mùi, muốn bố thí nhưng nước cơm không thể uống được”. Cho nên mới thưa với Ngài Ca Diếp:
- Ngài vui lòng nhận cho tôi không?

Ngài Ma Ha Ca Diếp đáp:
- Lành thay! Lành thay!

Bà lão liền từ trong hang, lom khom lấy tô nước cơm nhưng thân thể trần truồng không dám ra ngay, bà lấy mảnh cót che lại co ro đưa miếng nước cơm. Ngài Ca Diếp nhận cúng dường rồi chú nguyện cho bà lão được phước báo và an lành. Với suy nghĩ: “Nếu ta mang nước cơm này đi nơi khác uống, chắc bà lão không tin, nghi ta đổ nó đi”. Nên ngay trước mặt bà lão, uống xong bát nước cơm, rồi bỏ bát vào trong đãy. Lúc ấy, bà lão mới thật lòng tin. Ngài Ca Diếp suy nghĩ: “Phải hiện thần thông làm cho bà lão được đầy đủ sự bình an”. Tức thì độn thổ, biến lên hư không. Thân xuất ra lửa nước, nửa thân trên phun ra nước và thân dưới lửa bùng cháy. Lại biến hóa nhiều cách, bay bổng lên hư không, hiện ra hướng Đông, ẩn về phương Tây, phía Nam phía Bắc cũng vậy.

Khi ấy, bà lão thấy thế vui mừng hớn hở nhất tâm quỳ gối trong nhìn Ngài Ca Diếp thị hiện.

Ngài Ca Diếp mới bảo:
- Lão bà muốn ước nguyện những gì? Làm người giàu có ở thế gian, làm Chuyển Luân Thánh Vương hay Tứ Thiên Vương, Đế Thích, các Phạm Thiên. Hoặc muốn đắc quả Tu Đà Hoàn, Tư Đà Hàm, A Na Hàm, A La Hán, Bích Chi Phật, hay muốn trở thành A-nậu-đa-la-tam-niệu-tam-bồ-đề, thành tựu Chính Đẳng Chính Giác. Tất sẽ được như điều mong muốn.

Bấy giờ, bà lão đã chán ngán cái khổ sở ở đời này, nghe trên cõi trời đầy an vui hạnh phúc. Liền thưa với Ngài Ca Diếp:
- Con nguyện đem một chút phước nhỏ được sanh thiên thôi.

Ngài Ca Diếp bỗng nhiên biến mất. Trong ngày ấy, bà lão cũng lâm chung, được sanh về cõi trời Đao Lợi thứ hai, oai đức rực rỡ, chấn động trời đất. Ánh sáng chói rọi như bảy mặt trời cùng một lúc chiếu sáng thiên cung. Thích Đề Hoàn Nhơn giật mình kinh sợ và nghĩ: “Người ấy thế nào mà phước đức đến cảm ứng, lẽ nào nơi này có người hơn ta sao?” Mới dùng thiên nhãn xem thiên nữ ấy phước đức như thế nào. Thích Đề Hoàn Nhơn hỏi kệ rằng:

Nữ này từ đâu lại?
Hào quang lớn tỏa sáng
Thí như bảy mặt trời
Một lúc cùng chiếu rọi
Chấn động cung điện ta
Oai đức không thể nói.

Khi ấy, trả lời Đế Thích thiên nữ nói kệ:
Xưa ở Diêm Phù Đề
Trong hang phân dơ bẩn
Già yếu và tật bệnh
Cơm áo không đầy đủ
Nơi tam thiên đại thiên
Đức Phật Thích Ca Văn
Có người Đại đệ tử
Là Ma Ha Ca Diếp
Thương xót xin lão bà
Nói Pháp nên tôi vui
Cúng dường nước cơm hôi
Cho ít được quả nhiều
Nhất tâm gieo ruộng phước
Nguyện được sinh cõi trời
Bỏ thân nơi hang phân
Sanh về cung Đao Lợi

Bấy giờ, Thiên nữ nghĩ rằng: “Phước báo này do duyên tiền kiếp cúng dường Ngài Ca Diếp mà được như vậy. Nếu ta đem trăm ngàn châu báu mỗi loại trên đời để cúng dường cho Ngài Ca Diếp thì cũng chưa đền đáp chút ơn của Ngài”.

Liền cùng thị nữ đem hương hoa lập tức giáng trần. Trong hư không tung rải dâng cúng lên người Ngài Ca Diếp. Sau đó, Thiên nữ bay xuống, lạy sát đất, đảnh lễ rồi đứng dậy chắp tay khen ngợi:

Cõi nước Đại thiên
Phật là chí tôn
Đệ tử Ca Diếp
Đóng cửa tội lỗi
Con ở Diêm Phù
Trước ở hang phân
Làm bà lão nghèo
Ngài dạy chân thật
Bà lão hoan hỷ
Cúng nước vo gạo
Món thí nhỏ mọn
Được phước như núi
Được làm Thiên nữ
Tự nhiên được vậy
Nên mới giáng hạ
Lễ bái phước điền

Các bài xem thêm:

• Kinh Tệ Nạp Y