Kinh Phật Độ Năm Vị Sa Môn Ở Núi Xa Thành

Thuở xưa, nước Ba-la-nại có một hòn núi cách thành bốn năm mươi dặm. Trên núi có năm vị Sa-môn ở tu học. Mỗi ngày vào lúc sáng sớm, năm vị ấy xuống núi vào thành khất thực. Sau khi thọ thực xong, họ trở về núi thì trời đã tối, thân thể mệt mỏi, không thể tọa thiền tu tập chỉ quán. Vì vậy, trải qua nhiều năm tu tập mà họ không chứng được đạo quả.

Đức Phật biết chuyện, thương xót họ nhọc nhằn mà không thu được kết quả, nên hóa thành một vị đạo nhân đến núi đó thăm hỏi các Sa-môn:
- Các vị ẩn tu ở đây, có nhọc mệt lắm không?

Các vị Sa-môn đáp:
- Chúng tôi ở đây cách thành rất xa. Vì chuyện ăn uống mà mỗi ngày chúng tôi phải nhọc nhằn vào thành khất thực. Việc đi về rất vất vả. Nhiều năm cực khổ, sớm đi tối về như vậy, chúng tôi không còn thời giờ để tu tập, có lẽ suốt đời phải chịu như thế!

Vị đạo nhân nói:
- Người hành đạo phải lấy giới làm căn bản, lấy nhiếp tâm làm công hạnh, coi nhẹ thân thể, quí trọng chân lý, xả thân cầu đạo, ăn uống chỉ là để duy trì mạng sống tu tập thiền định. Phải hướng đến mục đích đắc đạo mà tu học chỉ quán, dứt trừ vọng tưởng. Còn nếu chỉ lo cung dưỡng thân thể, chiều theo dục vọng thì làm sao thoát được khổ đau? Ngày mai, các vị đừng xuống núi, nghỉ ngơi một ngày, tôi sẽ lo việc cúng dường.

Lúc ấy, năm vị Sa-môn rất hoan hỉ trước việc hy hữu này. Ai nấy tâm ý đều an định, không còn lo chuyện đi khất thực. Giờ ngọ ngày hôm sau, vị đạo nhân mang thức ăn đến. Năm vị Sa-môn thọ trai xong, tâm ý thư thái, an tịnh. Bấy giờ, đạo nhân nói kệ:

Tỳ-kheo thọ trì giới
Gìn giữ nhiếp các căn
Biết tiết độ uống ăn
Ý luôn luôn tỉnh giác.
Lấy giới hàng phục tâm
Giữ ý luôn chính định
Trong tu tập chỉ quán
Chính trí thường hiện tiền.
Sáng suốt gìn giữ giới
Trong chính trí tư duy
Hành đạo nếu tương ưng
Tự thanh tịnh hết khổ.

Vị đạo nhân nói kệ xong, liền hiện lại thân Phật từ quang rực rỡ. Năm vị Sa-môn phấn chấn tinh thần, thúc liễm thân tâm, tư duy chính trí liền chứng quả A-la-hán.