Nhân kỷ niệm ngày Đức Phật thành đạo, được sự cho phép của trên Sư Phụ Thích Trúc Thái Minh, CLB Cúc Vàng đã thực tập ngồi thiền và thiền hành để cảm nhận được sự chiến đấu của Đức Phật - chiến đấu nội tâm (vọng tưởng) và ngoại ma bên ngoài.

Thực hành ngồi thiền: Tập tĩnh trong cảnh tĩnh

I. Hướng dẫn ngồi thiền

1. Buông lỏng cơ thể thật thoải mái.

2. Quan sát các sự biến đổi bên trong thân thể: 

- Khi quan sát các sự biến đổi trong cảm thọ của mình thì các vọng niệm sẽ tự sinh ra, nhưng cứ quan sát từ đầu đến chân tay (đau nhức, mỏi) thoải mái, tự nhiên. Cũng giống như nhìn thấy sự thay đổi của cảm thọ nhưng tâm không khởi - đó là việc rất tốt. Và cũng chính là thiền tứ niệm xứ.

- Lắng tâm, phải xoay vào trong tâm mình.

3. Xếp chân kiết già/bán già: Nếu không thể ngồi xếp kiết già/bán già thì có thể xếp chân vòng tròn.

4. Không nhắm mắt, mở mắt một phần ba

- Khi ngồi thiền, phải mở mắt một phần ba; không mở quá to, không nhắm mắt.

- Trường hợp ngồi thiền nơi đông người (chật) thì không nhắm mắt, có thể nhìn vào lưng áo người ngồi đằng trước.

II. Hướng dẫn xả thiền

1. Xoa hai tay vào nhau cho đến khi ấm lên.

2. Sau đó, xoa hai tay lên mắt để ấm hai con mắt, rồi sau đó sẽ xoa mặt.

3. Duỗi chân ra để xoa chân: Làm thức cơ thể của mình.

Thực tập thiền hành: Tập tĩnh trong cảnh động

1. Khi đi cách nhau một khoảng cách.

2. Mắt nhìn thẳng, không nhìn ngang: Hướng mắt nhìn xuống phía trước, cách tầm khoảng bằng chiều cao của mình là vừa ổn. Ví dụ: Người cao 1m6 nhìn xuống khoảng 1m6. Đó là điểm để chú tâm vào.

3. Khi bắt đầu bước đi, theo dõi và nhận biết bước chân. Ví dụ: chạm chân phải thì biết chân phải chạm xuống đất. Tương tự, bước chân trái cũng như vậy. 

Lưu ý: Tốc độ đi vừa phải: Không nhanh, không chậm quá và không được đi sát vào nhau.

4. Khi đi, phát hiện ra những vọng tưởng:

- Vì phải chú ý đến bước chân. Cho nên, khi xuất hiện vọng tưởng thiện/ác thì chỉ cần nhận diện, buông bỏ và tiếp tục đi.

Tác dụng của thiền

1. Diệt trừ tâm bất thiện

Bước đầu tiên của tu tập chính là nhận diện tâm của chính mình. Sau đó, bắt đầu loại bỏ những tâm bất thiện.

2. Giải thoát khỏi các vọng niệm

- Người tu hành phải hướng tâm tới sự giải thoát khỏi các vọng niệm, lúc đó bản thân sẽ có hướng đi ra, ví dụ:

+ Nếu còn khởi vọng niệm thế tục (con cái, vợ chồng,...) thì chúng ta biết, khi vô thường đến, bản thân sẽ đi vào thế tục.

+ Khởi niệm thanh cao (sách tấn người khác, bố thí,...), hướng về những niệm đó thì biết rằng, nếu vô thường đến, ta sẽ tiếp tục con đường Bồ đề.

- Thực hành thuần thục thiền quán thì sẽ tập được thiền định. Điều đó giúp quán sát, buông bỏ nhanh, giúp định tâm và vọng niệm giảm dần.

3. Trí quán nhanh nhẹn, thanh lý được các bất thiện Pháp 

- Thiền theo tứ chánh cần: Ngăn ác, diệt ác, sinh thiện, tăng trưởng thiện. Nếu mỗi ngày thực tập thiền như vậy, sẽ giúp trí quán nhanh nhẹn hơn, thanh lý nhanh các bất thiện Pháp - nhờ năng lực thực tập thiền quán. 

4. Tăng trưởng thiện tâm

Khi thiền, định khởi một niệm ác thì phải sinh một niệm thiện để chuyển hóa:

- Vẫn phải thiền trong tứ chánh cần.

- Làm tăng trưởng thiện tâm khi ngồi thiềện, không được buông hết tất cả. Nếu không nhận diện được thì sẽ rơi vào si định.

- Để tâm lắng đọng, không chủ động tác ý vào những việc trong đời sống, ví dụ: tính toán, lo toan hằng ngày… Đó gọi là viễn ly với các dục.

5. Diệt trừ phiền não

- Những gì không vừa ý thì phiền não sẽ nổi lên.

- Biết cách xoay vào tâm để phù hợp với cảnh giới bên ngoài thì sẽ giúp giảm bớt phiền não. Vì:

+ Nếu biết xoay vào tâm thì sẽ cảm nhận được hạnh phúc.

+ Con người thường tìm hạnh phúc bên ngoài nhưng quên rằng bên trong nội tâm có nguồn hạnh phúc rất lớn.

- Năng lực, công đức của thiền giúp tiêu trừ phiền não.

Mời các bạn tìm hiểu chi tiết trong video trên!

---

Các bài xem thêm:

• Thực tập ngồi thiền - cảm niệm ân đức của Phật