Đức vua Mi-lan-đà hỏi tiếp:
- Còn xúc tâm sở thì thế nào? Khi nhãn thức sanh khởi thì xúc tâm sở có cùng sanh khởi chăng?
- Cũng cùng sanh khởi. Khi nhãn thức sanh, không phải chỉ có xúc tâm sở cùng sanh mà những tâm sở khác cùng biến hành sanh khởi: thọ, tưởng, tư, nhất tâm... như bần tăng đã trình bày cho đại vương nghe rồi.
- Đúng vậy, trẫm có nghe rồi nhưng chưa nắm vững lắm. Đại đức hãy giảng cho trẫm nghe về hành tướng của xúc ấy là thế nào?
- Xúc là đụng chạm, chạm nhau, giao nhau...
- Đại đức cho xin ví dụ?
- Như hai con dê đấu nhau, hai cái sừng của chúng đụng nhau. Cái sừng của con này là nhãn căn, sừng của con kia là sắc trần; và chỗ mà hai cái sừng của chúng chạm nhau chính là xúc. Ví như hai bàn tay vỗ vào nhau, chỗ mà hai bàn tay chạm vào nhau là xúc. Ví như cái nồi mới chồng lên cái nồi cũ, chỗ tiếp giáp hai cái nồi là xúc.
Nói tóm lại, con mắt giao tiếp với sắc thì có nhãn xúc. Lỗ tai giao tiếp với âm thanh thì có nhĩ xúc. Cái mũi giao tiếp với mùi hương thì có tỷ xúc. Cái lưỡi giao tiếp với vị thì có thiệt xúc. Cái thân giao tiếp với vật trơn, nhám thì có thân xúc. Cái ý giao tiếp với pháp thì có ý xúc. Xúc là cái giao tiếp, là cái gạch nối, là cái va chạm, cái đụng nhau giữa căn và trần, tâu đại vương.
- Hay lắm. Thật rõ ràng.
(Nguồn: Kinh Mi Tiên Vấn Đáp, phần II. Nội Dung Mi Tiên Vấn Đáp, câu 32. Hành Tướng Của Xúc (Phassalakkhana), tr.159-160, dịch giả: Hòa thượng Giới Nghiêm, Nxb. Phương Đông)
----------
Xem thêm các bài kinh:
- Kinh Mi Tiên Vấn Đáp - Câu 25. Nguyên Nhân Của Thời Gian
- Kinh Mi Tiên Vấn Đáp - Câu 26. Thời Gian Tối Sơ?
- Kinh Mi Tiên Vấn Đáp - Câu 27. Có Rồi Không, Không Rồi Có!
- Kinh Mi Tiên Vấn Đáp - Câu 28. Pháp Hành Thì Sao?
- Kinh Mi Tiên Vấn Đáp - Câu 29. Tự Nhiên Sanh?
- Kinh Mi Tiên Vấn Đáp - Câu 30. Tự Ngã Trong Thân?
- Kinh Mi Tiên Vấn Đáp - Câu 31. Nhãn Thức Và Tâm Thức (Cakkhu Vinnana - Mano Vinnana)
- Kinh Mi Tiên Vấn Đáp - Câu 33. Hành Tướng Của Thọ (Vedanalakkhana)
- Kinh Mi Tiên Vấn Đáp - Câu 34. Hành Tướng Của Tưởng (Sannalakkhana)
- Kinh Mi Tiên Vấn Đáp - Câu 35. Hành Tướng Của Tư Tác (Cetanalakkhana)
- Kinh Mi Tiên Vấn Đáp - Câu 37. Hành Tướng Của Tầm (Vitakkalakkhana)
- Kinh Mi Tiên Vấn Đáp - Câu 40. Những Tâm Sở Đồng Sanh
- Kinh Mi Tiên Vấn Đáp - Câu 41. Về Năm Giác Quan
- Kinh Mi Tiên Vấn Đáp - Câu 42. Bất Bình Đẳng Sai Khác Của Chúng Sanh Là Do Nghiệp
Bình luận
Phản hồi cho Hủy bỏ
Quản trị trang
- Chủ quyền của đất nước;
- Các vấn đề về chính trị;
- Các phát ngôn cho mục đích hoặc có dấu hiệu chống lại Đảng, Nhà nước, chia rẽ và gây mất đoàn kết dân tộc, đoàn kết tôn giáo;
- Vi phạm hoặc có dấu hiệu vi phạm chính sách, pháp luật của Nhà nước và thuần phong, mỹ tục của dân tộc.
Cho mục đích trên, chúng tôi tuyên bố có quyền xóa, gỡ bỏ hoặc thực hiện bất kỳ biện pháp nào thuộc quyền của Quản trị trang và Chủ sở hữu; và tố cáo với cơ quan chức năng hoặc thực hiện các biện pháp pháp lý cần thiết để ngăn chặn, xử lý các hành vi vi phạm hoặc hành vi có dấu hiệu vi phạm nêu trên.